Archiwum wystaw czasowych w innych ośrodkach

„RĘCZNIK. INSPIRACJE” – prezentacja ręczników ludowych oraz obrazów z cyklu”BYLIŚMY, JESTEŚMY, BĘDZIEMY…” autorstwa Mirosława Zdrajkowskiego z kolekcji Muzeum w Bielsku Podlaskim.

Wystawa eksponowana do 30 stycznia 2020 r. 

 Miejsce: Galeria im. T. Sołoniewicz w Narewce.

Byliśmy, jesteśmy, będziemy…” to malarska wystawa ukazująca bogactwo kultury materialnej i duchowej mieszkańców Ziemi Bielskiej. Składa się z 18 obrazów autorstwa Mirosława Zdrajkowskiego oraz 9 ręczników ludowych z kolekcji Muzeum w Bielsku Podlaskim. Wiodącym tematem jest ręcznik ludowy, będący znakiem rozpoznawczym, elementem szczególnym w kulturze słowiańskiej.

Sztuka powstaje, by móc opowiedzieć o tym, co się czuje. Opowiedzieć o emocjach i wrażeniach, które na słowa przełożyć się nie dają. Takie jest malarstwo Mirosława Zdrajkowskiego – wypełnione symbolami, odniesieniami do pamięci historycznej miejsca, z którego ich Autor się wywodzi, są przesycone poetyckimi wręcz odniesieniami do tradycji ojczystej ziemi. Warto się im uważniej przyjrzeć. Na pierwszy rzut oka kojarzą się z tradycją i formami ręcznika obrzędowego, te odniesienia są czytelne już choćby poprzez kształt podobrazia i czytelnych form zgeometryzowanego ornamentu. Ale są też bardzo uwspółcześnione, jakby Autor tych prac starał się utrwalić tradycję ulotnych i nietrwałych dzieł sztuki ludowej i przetransponować je do dzisiejszych czasów, zdominowanych przez cywilizację informatyczną. Czy tak w istocie należy odczytywać te obrazy? Na to pytanie każdy powinien odpowiedzieć sobie sam, jeśli zaś przyjrzy się im uważniej, odczyta jeszcze więcej symboli i ukrytych znaczeń. To jest ukryta siła sztuki.

Mirosław Zdrajkowski urodził się w Bielsku Podlaskim, jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Mińsku na Białorusi. Autor wielu wystaw zbiorowych i indywidualnych, ilustrator okładek do książek i płyt CD. Wszelkie jego poczynania artystyczne zdradzają przywiązanie do kultury ludowej.

Muzeum w Bielsku Podlaskim posiada reprezentatywną i największą w Polsce kolekcję ręczników ludowych. Kolekcja liczy ponad 300 zabytków. Od kilku lat prowadzone są systematyczne i ratownicze badania etnograficzne  na terenie Podlasia. W ramach tych prac powstała stała wystawa „Tajemniczy ręcznik” oraz wydane zostały  3  katalogi, wzorniki, kolorowanki.

 

DROGA ŻYCIA – ręcznik ludowy z kolekcji Muzeum w Bielsku Podlaskim 

„Droga życia – ręcznik ludowy z kolekcji Muzeum w Bielsku Podlaskim” to wystawa przygotowana przez  bielskie Muzeum, a jednocześnie osobliwa podróż po świecie ręcznikowych tradycji. Stwarza ona widzowi możliwość spotkania z kilkudziesięcioma wyjątkowymi ręcznikami osadzonymi w interesującej aranżacji pochodzącymi ze zbiorów Muzeum w Bielsku Podlaskim.

Propozycja bielskiego Muzeum jest jedyną w skali kraju całkowicie poświęconą ręcznikom ludowym, a także obrzędom i obyczajom związanym z nimi. To nie tylko przewodnik po świecie ręczników ludowych, ponieważ przemierzając go uczestniczymy jednocześnie w ziemskiej wędrówce przez życie kobiet, które tkały ręczniki, wyszywały je lub korzystały z nich w najważniejszych momentach swojego życia. Każdy ręcznik to cichy świadek historii konkretnej osoby, co więcej uczestnik tej historii i jej nieodzowny element. Ręcznik towarzyszył ludziom podczas narodzin, był obecny na ślubie i weselu, uczestniczył w świętach, obrzędach religijnych i w ostatniej drodze życia człowieka.

Zachęcamy do symbolicznego podjęcia trudu wędrówki śladami ręczników – „Drogą życia”, która jest swoistą pielgrzymką człowieka po ziemskim padole. To pielgrzymka podczas, której bez względu na trud i okoliczności wiernie towarzyszył człowiekowi ręcznik. Zapraszamy do wyruszenia z nami w tę wzruszającą, sentymentalną i pełną tajemnic podróż.

Autorzy wystawy: Alina Dębowska, Katarzyna Sołub i Jerzy Sołub.

KOBIETA PRACUJĄCA W PRL

Wystawa plenerowa przygotowana ze zbiorów Muzeum Historycznego prezentowana na kampusie Uniwersytetu w Białymstoku w ramach XVII Podlaskiego Festiwalu Nauki i Sztuki. 

Ekspozycja poświęcona jest pracy kobiet w okresie PRL. W trudnych czasach powojennych kobiety podejmowały się wielu nowych zadań, również zawodowych. Często to na ich barki spadał trud zapewnienia środków finansowych na utrzymanie nie tylko siebie, ale i rodziny. Decydowały o tym różne czynniki – trudna sytuacja demograficzna kraju, spowodowana stratami poniesionymi w wyniku działań wojennych i, w związku z tym, dotkliwie odczuwalny brak rąk do pracy. Także plany odbudowy kraju i jego intensywnej industrializacji powodowały wzrost zapotrzebowania na siłę roboczą. Praca zawodowa kobiet zaczęła być normą. Zaczęły pracować w różnych zawodach, także tych wcześniej przypisywanych tylko mężczyznom, gdzie wykonywały nieraz bardzo ciężkie fizycznie zadania. Autorka wystawy – Izabela Romaniuk z Muzeum Historycznego w Białymstoku, by pokazać kobietę pracującą z czasów PRL-u sięgnęła do bogatego archiwum fotograficznego i wykorzystała sceny uchwycone w kadrze przez Zdzisława Zarembę i Józefa Rybińskiego – dwóch fotoreporterów Gazety Białostockiej i Gazety Współczesnej.

Kobieta pracująca żadnej pracy się nie boi! To nie frazes, to fakt!

 

Byliśmy, jesteśmy, będziemy…” wystawa malarstwa Mirosława Zdrajkowskiego

Wystawa w Państwowej InstytucjiMuzeum Białoruskiego Polesia” w Pińsku, prezentowana od 26 marca do 26 kwietnia 2019 r. zorganizowana przez Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Brześciu, Muzeum w Bielsku Podlaskim Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku we współpracy z Państwową Instytucją „Muzeum Białoruskiego Polesia”.

Wernisaż wystawy we wtorek 26 marca 2019 r. o godz. 16.00 (wstęp wolny). W dniu wernisażu o godz. 12.00 odbędą się warsztaty malowania toreb.

Byliśmy, jesteśmy, będziemy…” to malarska wystawa ukazująca bogactwo kultury materialnej i duchowej mieszkańców Ziemi Bielskiej. Składa się z 18 obrazów autorstwa Mirosława Zdrajkowskiego oraz 9 ręczników ludowych z kolekcji Muzeum w Bielsku Podlaskim. Wiodącym tematem jest ręcznik ludowy, będący znakiem rozpoznawczym, elementem szczególnym w kulturze słowiańskiej.

Sztuka powstaje, by móc opowiedzieć o tym, co się czuje. Opowiedzieć o emocjach i wrażeniach, które na słowa przełożyć się nie dają. Takie jest malarstwo Mirosława Zdrajkowskiego – wypełnione symbolami, odniesieniami do pamięci historycznej miejsca, z którego ich Autor się wywodzi, są przesycone poetyckimi wręcz odniesieniami do tradycji ojczystej ziemi. Warto się im uważniej przyjrzeć. Na pierwszy rzut oka kojarzą się z tradycją i formami ręcznika obrzędowego, te odniesienia są czytelne już choćby poprzez kształt podobrazia i czytelnych form zgeometryzowanego ornamentu. Ale są też bardzo uwspółcześnione, jakby Autor tych prac starał się utrwalić tradycję ulotnych i nietrwałych dzieł sztuki ludowej i przetransponować je do dzisiejszych czasów, zdominowanych przez cywilizację informatyczną. Czy tak w istocie należy odczytywać te obrazy? Na to pytanie każdy powinien odpowiedzieć sobie sam, jeśli zaś przyjrzy się im uważniej, odczyta jeszcze więcej symboli i ukrytych znaczeń. To jest ukryta siła sztuki.

Przed wernisażem o godz. 12:00 w Muzeum odbędą się warsztaty malowania toreb kwiecistymi wzorami rodem z ręczników ludowych. Płótniane torby ekologiczne obecnie są powszechnie używanym akcesorium, szczególnie popularnym wśród młodzieży. Warsztaty na konkretnym przykładzie zademonstrują użytkowość i aktualność etnicznych motywów w życiu codziennym. Udowodnią, że tradycyjne może być synonimem modne. Warsztaty poprowadzi Kierownik Muzeum w Bielsku Podlaskim Alina Dębowska.

Mirosław Zdrajkowski urodził się w Bielsku Podlaskim, jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Mińsku na Białorusi. Autor wielu wystaw zbiorowych i indywidualnych, ilustrator okładek do książek i płyt CD. Wszelkie jego poczynania artystyczne zdradzają przywiązanie do kultury ludowej.

Muzeum w Bielsku Podlaskim posiada reprezentatywną i największą w Polsce kolekcję ręczników ludowych. Kolekcja liczy ponad 300 zabytków. Od kilku lat prowadzone są systematyczne i ratownicze badania etnograficzne  na terenie Podlasia. W ramach tych prac powstała stała wystawa „Tajemniczy ręcznik” oraz wydane zostały  3  katalogi, wzorniki, kolorowanki.

 

ALEKSANDER SZTURMAN (1869-1944). ARTYSTA W PODRÓŻY

Wystawa eksponowana w Narodowym Muzeum Sztuki Republiki Białoruś od 22 listopada 2018 r. do 7 stycznia 2019 r.
Wystawa przygotowana przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku we współpracy z Instytutem Polskim w Mińsku i Narodowym Muzeum Sztuki Republiki Białoruś.

Wystawa jest pierwszą na Białorusi prezentacją obrazów Aleksandra Szturmana z kolekcji Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Jest to największy muzealny zbiór prac artysty. Obrazy te Muzeum Podlaskie otrzymało w 1987 roku. Powodem ich przekazania właśnie do Białegostoku była bliskość Wilna, miejsca przez artystę ukochanego, jak też fakt posiadania w zbiorach Muzeum prac artystów szkoły wileńskiej XIX i XX wieku. Stan zachowania prac Szturmana był zły, na co wpływ miała zawiła historia ich losów.
Aleksander Szturman zmarł w 1944 roku. Jego artystyczną spuścizną zaopiekowali się uczniowie doprowadzając do przetransportowania obrazów w ramach repatriacji 1945 – 46 z Wilna do Polski. Miały one zostać przekazane do polskich zbiorów publicznych. Ze zwrotem obrazów zwlekał uczeń Szturmana, rzeźbiarz Edward Nowicki, który osiedlił się w Łodzi. Płótna zostały zdjęte z krosien i tak przechowywane były przez kolejne lata. Dopiero skuteczna interwencja prof. Jana Borowskiego, wykładowcy z Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie oraz wsparcie Ministerstwa Kultury i Sztuki pozwoliły odzyskać obrazy, których część w 1964 roku została przekazana do Muzeum Sztuki w Łodzi, część trafiła do Prokuratury Wojewódzkiej dla miasta Łodzi i Muzeum Narodowego w Warszawie. Ostatecznie obrazy z Muzeum Narodowego w Warszawie przekazano do zbiorów Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
W 2015 roku zakończona została konserwacja 120 obrazów Aleksandra Szturmana składających się na kolekcję Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Przeprowadzenie jej w latach 2013 – 2015 było możliwe dzięki współpracy Muzeum Podlaskiego w Białymstoku z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, finansowemu wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach realizacji „Projektu Zatrocze”.

Kształt twórczości Aleksandra Szturmana wyznaczał przede wszystkim kolor, którego poszukiwał między innymi w architekturze. Jego prace są swoistym atlasem po najznakomitszych zakątkach Europy i Polski. Szturman, artysta wrażliwy i emocjonalny, sobie właściwymi środkami zamyka w swoich obrazach napotkane w podróżach urokliwe miejsca. Dla Szturmana istotne było światło, o którym pisał Karol Estreicher, że „dzieliło, rozpraszało formę, uczyło, że kolor zależny jest od blasku, że jest chwilowy, że drga i narzuca malarzowi swoistą technikę tworzenia, a także zmusza do malowania w pełnym oświetleniu”.
Szturman był nieprzeciętnym kolorystą chętnie pracującym w plenerach. Szczególnie wrażliwy na barwę operował nią w niezwykle szerokiej skali szukając wciąż nowych środków wyrazu. Podczas częstych i długich wędrówek potrafił wtopić się w krajobraz, a potem zamknąć go w niewielkim kawałku materii znajdując przy tym wspólny mianownik dla świata przyrody i artystycznej kreacji.

ZNAKI NIEPODLEGŁOŚCI. PIENIĄDZ POLSKI 1915–1939

Wystawa prezentowana w Narodowym Muzeum Historycznym Republiki Białoruś w Mińsku

Przygotowana została przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku we współpracy z Instytutem Polskim w Mińsku i Narodowym Muzeum Historycznym Republiki Białoruś.

Prezentujemy na niej setkę banknotów i niemal dwieście numizmatów. Zabytki ilustrują sytuację na rynku pieniężnym ziem polskich w dobie działań wojennych (1914–1918), a także ewolucję waluty odrodzonego państwa polskiego (1918–1939).

Krwawe zmagania pierwszej wojny światowej wstrząsnęły zastygłymi fundamenty geopolitycznymi Europy i dały wielu narodom szansę na niepodległy byt państwowy. W gronie tym znaleźli się i Polacy, którzy już od 1915 r., za pośrednictwem nowych, tymczasowych środków płatniczych, manifestowali wolę wskrzeszenia ojczyzny. Możliwość tę dali im sami zaborcy zabiegający o przychylność silnego demograficznie narodu Polskiego. Czynili to poprzez zamieszczanie napisów w języku ojczystym, a także używanie tradycyjnej symboliki patriotycznej. W grudniu 1916 r. na obszarze Generalnego Gubernatorstwa Warszawskiego wprowadzono nową walutę – markę polską. Na banknotach i monetach pojawił się wówczas biały Orzeł – było to jego pierwsze oficjalne (urzędowe) zastosowanie od upadku powstania listopadowego.

W 1918 r. Polska ostatecznie zrzuciła zaborcze kajdany. Proponowano wówczas, aby to epokowe wydarzenie uczcić wprowadzeniem nowej waluty o nazwie „lech”, lecz z pomysłu szybko zrezygnowano na rzecz głęboko osadzonego w tradycji polskiej „złotego”. Trudne warunki powojenne sprawiły, że i ten projekt musiał zostać odłożony. Na walutę przejściową wybrano funkcjonującą już od dwóch lat markę polską. Banknoty emitowane w 1916 r. obiegały aż do 30 listopada 1923 r.

Odbudowa leżącego w gruzach kraju, a zwłaszcza próba dźwignięcia zapóźnionej gospodarczo-wschodniej części państwa, nie były łatwymi zadaniami. Palącym problemem stała się hiperinflacja. Marka gwałtownie traciła na wartości i należało podjąć szybkie działania w celu unormowania sytuacji. Zespół ekonomistów działający pod kierownictwem Władysława Grabskiego (ówczesnego premiera i ministra skarbu) opracował plan działań znany dziś pod nazwą „reformy Grabskiego”. Poprzez interwencje giełdowe ustabilizowano kurs marki polskiej. Rozpoczęto organizowanie Banku Polskiego, a 14 kwietnia 1924 r. wydano rozporządzenie o wprowadzeniu nowej waluty – złotego – dzielącego się na 100 groszy i wartego 0,290322 grama czystego złota (stanowił on równowartość franka szwajcarskiego). Wkrótce okazało się, że system jest zbyt „drogi” w utrzymaniu i przystąpiono do reformy stabilizacyjnej (1927–1932), która między innymi obniżyła wartość złotówki w złocie.

Szeroką paletę oficjalnych środków płatniczych uzupełniają przykłady ciekawych fałszerstw z epoki oraz narzędzia służących do ich wykonywania, a także wagi do kontrolowania oryginalności monet.