Ratusz w Białymstoku, sobota 21 grudnia 2019 r. godz. 17.00
KOLĘDY POLSKIE
Koncert prezentujący utwory z najnowszej płyty In natali Domini
w wykonaniu Ensemble QuattroVoce i Period instrument consort
In natali Domini
pieśni na Boże Narodzenie z Kancjonału Staniąteckiego i tańce renesansowe
WYKONAWCY:
Ensemble QuattroVoce
Marta Wróblewska – sopran
Aleksandra Pawluczuk – mezzosopran
Paweł Pecuszok – tenor
Przemysław Kummer – bas/baryton
Period instrument consort
Adela Czaplewska – viola da gamba, flet prosty
Filip Zieliński – lutnia, gitara renesansowa
Krzysztof Owczynik – lira korbowa, flety proste, cornamusa, krzywuła, bęben, dzwonek
Jacek Urbaniak – pomort, flety proste, dzwonek; opracowanie muzyczne
kierownictwo artystyczne
JACEK URBANIAK
Wstęp: wejściówka 2 zł
PROGRAM:
In natali Domini
Polska muzyka renesansowa
- Promit vox angelica – Anonim XVI/XVII w. Kancjonał Staniątecki
- O sine labe intensa – Anonim XVI/XVII w. Kancjonał Staniątecki
- Ave magne Rex coelorum – Anonim XV/XVII w. Kancjonał Staniątecki
- Nigdym temu wierzyć nie chciał – Anonim XVI w. z Lutniowej Tabulatury Krakowskiej
- Magnum nomen Domini – Bartłomiej Pękiel (? – 1670)
- Christus, qui genitus Mariae – Anonim XVI w. Kancjonał Staniątecki
- Tempus monet, ut cythara sonum det – Anonim XVI/XVII w. Kancjonał Staniątecki
- Pavan, Galarda – Anonim XVI w. z Lutniowej Tabulatury Krakowskiej
- Vidua et prophetissa – Anonim XVII w. Kancjonał Staniątecki
- Quem pastores laudavere – Anonim XVI w. Kancjonał Staniątecki
- In natali Domini – Anonim XVII w. Kancjonał Staniątecki
- Tantum ergo sacramentum – Anonim XVI w. z Lutniowej Tabulatury Krakowskiej
- Narrant vaticina – Anonim XVI/XVII w. Kancjonał Staniątecki
- Iam cantemus hodie – Anonim XVI w. Kancjonał Staniątecki
- Ecce reges terrae congregati sunt – Anonim XVI w. Kancjonał Staniątecki
- Non dito – Valentin Bakfark, XVI w. z Lutniowej Tabulatury Krakowskiej
- Gratanter iubilemus – Anonim XVIII w. Kancjonał Staniątecki
- Pastores, relinquite vestores greges – Anonim XVI/XVIII w. Kancjonał Staniątecki
- Congaudete laete, laete – Anonim XVI/XVII w. Kancjonał Staniątecki
- Smutne serce żałością – Anonim XVI w. z Lutniowej Tabulatury Krakowskiej
- Nigdy bych ja wierzyć nie chciał – Pasamezzo, Saltarello
- Angelus Domini ad pastores – Anonim XVI/XVII w. Kancjonał Staniątecki
- Dominus natus est – Anonim XVI/XVII w. Kancjonał Staniątecki
- Emanuel de virgine natus est hodie – Anonim XVI/XVII w. Kancjonał Staniątecki
- Ferdinanth – Anonim XVI w. z Lutniowej Tabulatury Krakowskiej
- Jesu redemptor omnium – Grzegorz Gerwazy Gorczycki (ok. 1665 – 1734)
In natali Domini – pieśni na Boże Narodzenie z Kancjonału Staniąteckiego i tańce renesansowe
Radosne święto Bożego Narodzenia zazwyczaj kojarzy się z piękną, wynikającą z wielowiekowej tradycji i obyczajowości, oprawą muzyczną. Dlatego właśnie okres bożonarodzeniowy jest niejednokrotnie przepełniony muzyką dawną, stanowiąc – z jednej strony – świadectwo ciągłości kultury wysokiej minionych wieków, z drugiej zaś strony – dziedzictwo powszechnie praktykowanej i pielęgnowanej przez pokolenia twórczości ludowej. Większość muzyki na Boże Narodzenie, wliczając w to zarówno urozmaiconą, bogatą, zróżnicowaną etnograficznie sferę popularną (kolędy, pastorałki), jak i twórczość z kanonu klasycznego (oratoria, msze, kantaty) stanowi dobrze z reguły poznany, rozpracowany i zarejestrowany fonograficznie materiał. Nadal jednak istnieje szansa odkrywania mniej znanych, interesujących zasobów muzycznych oraz wartościowych źródeł w postaci manuskryptów z okresu średniowiecza i późniejszych, które nie doczekały się dotąd wykonania lub zapisu płytowego. W ten sposób polska i europejska muzyka dawna pisana na Boże Narodzenie odżywa, rodząc się na nowo i wzbogaca dźwiękowy klimat tego Święta. Brzmienie Bożego Narodzenia nie musi zatem kojarzyć się jedynie z tradycyjnymi popularnymi kolędami, natomiast staje się ono zaskakująco odświeżone za sprawą unikalnych dawnych dzieł muzycznych i zapisów odnalezionych w klasztornych archiwach i bibliotekach na terenie Polski.
Na płycie In natali Domini znalazły się trzy kategorie muzyki dawnej, reprezentujące różne gatunki: pieśni z Kancjonałów Staniąteckich z XVI–XVIII w., tańce pochodzące z XVI-wiecznej Krakowskiej Tabulatury Lutniowej oraz dwa utwory wybitnych polskich kompozytorów przełomu XVII – XVIII wieku: Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego i Bartłomieja Pękiela. Większość prezentowanych tu utworów ma swoje prawykonanie. Do powstania tego nagrania doszło z inicjatywy śpiewaków białostockiego zespołu QuattroVoce, którzy po wielu realizacjach a capella pomyśleli o zagłębieniu się w fascynujący świat polskiej muzyki dawnej, wykonywanej z towarzyszeniem instrumentów. Zgłosili się z pomysłem do Jacka Urbaniaka, wręczając mu partytury wokalne staniąteckich utworów. Ten uznawany za jednego z pionierów ruchu muzyki dawnej muzyk – mając w dorobku liczne wykonania polskiej muzyki wokalno-instrumentalnej średniowiecza i renesansu – przystąpił do tego projektu. W pracy nad nagraniem ogromne znaczenie miało doświadczenie z wcześniejszych dokonań znakomitego zespołu Jacka Urbaniaka Ars Nova: wykonywanie pieśni Anonimów, Mikołaja Gomółki, Cypriana Bazylika, Wacława z Szamotuł, Sebastiana Klonowica, Krzysztofa Klabona. Istotne też okazało się teatralne spojrzenie Urbaniaka na zwyczaj polskiego kolędowania ukształtowane m. in. podczas pracy nad Pastorałką Leona Schillera, dla potrzeb Polskiego Radia. Zaowocowało to wprowadzeniem w tym nagraniu wielu partii solistycznych, duetów, okrzyków, charakterystycznie brzmiących instrumentów – a więc elementów dramaturgicznych. Dla zespołu solistów QuattroVoce stało się to nagranie nowym doświadczeniem, a dla słuchaczy oryginalnym spotkaniem z radosną i piękną w swej prostocie muzyką.
Jacek Urbaniak i Jerzy Konstantynowicz
