Jego Wysokość Stół

Stół jest podstawą wyposażenia każdego współczesnego wnętrza. Producenci oddają do naszej dyspozycji szereg stołów zachwycających swoja formą i funkcjonalnością. Wśród nich możemy znaleźć zarówno duże, rozkładane stoły jak i maleńkie ławy, stoliki o różnym przeznaczeniu, do których wykonania użyto rozmaitych materiałów: drewna, szkła, marmuru, metalu czy innych tworzyw.

Mebel ten towarzyszy nam od zarania dziejów. Nasi najdawniejsi przodkowie zapewne początkowo korzystali z dużych płaskich kamieni, które stały się prekursorami dzisiejszych stołów.

W wiekach średnich rozpowszechnione były długie drewniane stoły o prostych konstrukcjach krzyżakowych, na których opierano blat. W średniowiecznych zamkach i rezydencjach z reguły jadano w jednym reprezentacyjnym pomieszczeniu, nie było wówczas specjalnie wydzielonych pomieszczeń typu jadalnia czy pokój stołowy, toteż dominowały tu długie nieraz niemal na całe pomieszczenie stoły. Zaś sam pomysł na taki mebel, został zaczerpnięty z klasztorów, gdzie mnisi jadali przy właśnie takich stołach , w sali zwanej refektarzem stąd nazwa „stół refektarzowy”. Kolejne epoki wprowadzają zmiany w wyglądzie i funkcji stołu. Zmieniła się ich konstrukcja, dominowały prostokątne stoły wsparte na czterech toczonych w formie balasu nogach ustawionych na małym cokole i usztywnionych listwami łączeniowymi, obok tych stołów pojawiały się również stoły o blatach okrągłych, kwadratowych i wielobocznych. Największy rozwój tego mebla następuje od końca XVII i na początku XVIII wieku, wówczas pojawiło się wiele jego odmian: od ogromnego stołu do jadalni, do niewielkich mebli jak np. stoliki do podawania napojów, stoliki do gier, do robótek ręcznych czy stoliki przyścienne tzw. konsole itp. Do najbogatszych domów trafiały meble z drogiego surowca takiego jak: mahoń, dąb czy heban, kunsztownie wykonane i bogato zdobione, zaś zwyczajni prości ludzie mogli pozwolić sobie na niezbyt drogie „szkielety”, pozbawione ozdób i wykonane z pośledniejszego surowca. Kolejne zmiany przynosi wiek XIX, wówczas rozpowszechniły i stały się modne stoły o okrągłych lub owalnych blatach, wsparte na pojedynczych toczonych trzonach rozwidlających się w trójnóg lub czwórnóg. Praktyczną stroną tego typu mebla była ich w wersja rozsuwana, na co dzień mniejszy a w razie potrzeby przy większej liczbie gości szybko i sprawnie rozkładany. Okrągłe stoły mają tę zaletę, że z racji kształtu żadna z siedzących przy nim osób nie zajmuje eksponowanego miejsca i wszyscy mogą czuć się jednakowo ważni. Zaś przy stole prostokątnym znajduje się miejsce uprzywilejowane na krótszym boku przy tzw. szczycie, zwykle to miejsce zajmuje głowa rodziny lub osoba najstarsza.  

Niezależnie od tego jak wygląd stołu zmieniał się w przeszłości i niezależnie od tego jak różnorodna jest dzisiaj oferta producentów, jedno pozostało niezmienne, mebel ten ma mieć blat i podstawę.

Ten towarzyszący nam w codziennej prozie życia mebel zaspokaja wiele potrzeb, tak społecznych jak i praktycznych. Przy nim nie tylko spożywamy posiłki, ale przede wszystkim spotykamy się w gronie rodziny czy przyjaciół.

Prezentowany stół ze zbiorów Muzeum Podlaskiego jest przykładem wzornictwa XIX wieku , gdy meble tego typu były najbardziej popularne. Jest to mebel w stylu Ludwika Filipa, o charakterystycznej dla tego stylu formie. Stół drewniany wsparty na trzonie zakończony trójnogiem. Trzon profilowany, toczony i rzeźbiony, przechodzący w trzy s- kształtne nogi z prześwitem. Oskrzynienie i blat owalne, składające się z trzech części. Część środkowa prostokątna, wyjmowana. Dolna krawędź oskrzynienia i blat profilowane.