Zabytkiem miesiąca w listopadzie jest CHANUKIJA Z WYTWÓRNI JANA POGORZELSKIEGO.
Lampka chanukowa jest atrybutem żydowskiego święta Chanuka obchodzonego na pamiątkę odzyskania Świątyni Jerozolimskiej przez Machabeuszy w II w. p.n.e. Zgodnie z tradycją w czasie oczyszczania zbezczeszczonej świątyni stał się cud. Jak mówi legenda, chłopiec znalazł ampułkę oliwy z oryginalną pieczęcią arcykapłana. Ampułka wystarczała do zasilenia świecznika przez jeden dzień, tym razem jednak zapalony świecznik płonął przez osiem dni. Na pamiątkę tego wydarzenia co roku w miesiącu kislew (grudzień) przez osiem kolejnych dni zapala się w chanukii o jedną lampkę więcej i ustawia w oknie domu na chwałę Bożą.
Twórca prezentowanej lampki, Jan Pogorzelski, był znanym warszawskim złotnikiem, działającym już przed 1851 rokiem. Jego zakład i magazyn wytworów złotniczych znajdował się przy ul. Bielańskiej 17. Współwłaścicielem wytwórni był Władysław Strengiel. Pracownia Jana Pogorzelskiego wyrabiała naczynia i przybory stołowe, cukiernice, czajniki do kawy, solniczki, kandelabry oraz kultowe przedmioty żydowskie. Prezentowana lampka cechuje się bogatą ornamentyką. Dają się zauważyć wizerunki lwów symbolizujących ród Dawida, z którego według teologii judaistycznej objawi się Mesjasz.
CHANUKIJA Z WYTWÓRNI, Jan Pogorzelski, Warszawa, 1875 r., srebro, odlew, repusowanie, 27,5x22x8 cm, nr inw. MT/H/10. Ze zbiorów Muzeum w Tykocinie.
