realizowane projekty

2023

W 2023 roku Muzeum zakończyło realizację pierwszego etapu prac nad wystawą pt. „Powstanie warszawskie – Karny – historie osobiste”, której otwarcie planowane jest w sierpniu 2024 r.

Na wystawie zaprezentujemy unikalną kolekcję rzeźb portretowych, ukazujących uczestników powstania w kontekście ich osobistych relacji z Alfonsem Karnym. Szczególne miejsce zajmą cenne pod względem historycznym i artystycznym rzeźbiarskie portrety rodziny Korzybskich – Mariana Korzybskiego „Dzidka” (1927-1944), który zginął w ruinach getta podczas egzekucji więźniów Pawiaka, portret jego siostry „Łączniczki Joli” czyli Jolanty Korzybskiej, a także ich ojca społecznika i lekarza dr. Mariana Korzybskiego. Poza rzeźbami ekspozycja zostanie wzbogacona o archiwalia pochodzące ze zbiorów Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego, Muzeum Warszawy oraz ze zbiorów prywatnych. 

W okresie od października do grudnia 2023 r. zrealizowano prace projektowe – powstał projekt muralu, aranżacji ekspozycji oraz projekt plastyki obrazu animacji.

Kwota dotacji:
Etap I: 30 000,00 zł

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

2022

W KRĘGU ŻYCIA

Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Podlaskie w Białymstoku, przygotowuje realizację wystawy czasowej  Michała Jackowskiego pt. ,,W kręgu życia”.

Michał Jackowski to jeden z najbardziej znanych i utalentowanych rzeźbiarzy współczesnego pokolenia artystów, urodzony w 1978r w Białymstoku. Po uzyskaniu dyplomu magistra sztuki w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie od ponad 20 lat tworzy w swojej białostockiej pracowni niezwykłe dzieła artystyczne. Rzeźbiarz realizuje nie tylko małe formy rzeźbiarskie, ale również wnętrza sakralne i projekty urbanistyczne.

Artystę wyróżniają monumentalne prace tworzone w marmurze kararyjskim i brązie. Obecnie Michał Jackowski ma na koncie ponad 150 realizacji przestrzennych oraz prac konserwacyjnych na terenie Polski, Ukrainy, Turcji i Austrii. W swoich dziełach podejmuje tematykę związaną z człowiekiem oraz jego relacjami z naturą. Jak sam podkreśla, poprzez rzeźbę kształtuje nie tylko materiał plastyczny, ale samego siebie i otaczającą go rzeczywistość. Zainteresowania artysty oscylują wokół człowieka i jego relacji społecznych w których ulokowana jest historia naszej cywilizacji. Rzeźbiarz tworzy postaci jako symbole naszych ludzkich osobowości w oparciu o starą mitologię, która  pozostaje aktualna również w obecnych czasach. Rozmiary jego rzeźb, sięgające nawet 5 metrów wysokości, to nie tylko wyzwanie, ale i wielkie marzenie wielu artystów.

Wernisaż wystawy odbędzie się 15 października 2022r.  prace artysty będą eksponowane do 14 lutego 2023 r.. Ekspozycję tworzyć będzie seria prac powstałych z inspiracji stanów i relacji życia artysty, z ukochaną żoną. Cykl prac narodził się z wielkiej miłości do życia i żony gdzie mężczyzna i kobieta tworzą ciało i symbol koła jako uniwersalną opowieść o pięknie i cudownej relacji. Prace poruszają sferę wzajemnego dawania sobie przestrzeni, wspólnoty duchowej po rozdarcie, namiętności i oczekiwania wobec siebie, od cudu współtworzenia nowego życia po powidoki szczęśliwych chwil zamkniętych w małżeńskiej obrączce symbolu trwającej obietnicy. Unikatowe prace artysty pierwszy raz ujrzą światło dzienne w jego rodzinnym mieście Białymstoku Jest to zamierzone działanie rzeźbiarza, który bardzo emocjonalnie podchodzi do stworzonych w cyklu życia dzieł. Tworzył je intymnie niejako obok głównego nurtu swojej twórczości z przekonaniem że ukazane zostaną najbliższym z  przesłaniem kontemplacji życia i miłości.

Wystawa przedstawi cykl  niezwykle okazałych dużych rzeźb wykonanych z marmuru kararyjskiego  i brązu, które wzbogacą wnętrza muzealne. Duża plenerowa praca artysty wkomponowana będzie w strefę ogrodu na terenie posesji otaczającej budynek muzeum. Integralną częścią wystawy będą  rysunki artysty i  szkice rzeźbiarskie, które były początkiem dla końcowych kompozycji, oraz fotografie ukazujące warsztat pracy artysty.

Wystawie będą towarzyszyły liczne działania popularyzatorskie: zajęcia edukacyjne dla różnych grup wiekowych, oprowadzania kuratorskie, wykład i spotkanie z rzeźbiarzem. Planowana jest również  kampania promocyjna wystawy w mediach lokalnych (prasa, radio, telewizja) i mediach społecznościowych w postaci artykułów prasowych, postów, audycji radiowych i telewizyjnych. Z uwagi na atrakcyjność prac artysty i uznanie jego twórczości wśród miłośników sztuki, spodziewamy się dużej frekwencji na ekspozycji.

Całkowita kwota dotacji wynosi 90.000 zł

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury Dziedzictwa i Narodowego

Patronat medialny:


BAJKI W RZEŹBACH ZAPISANE

Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Podlaskie w Białymstoku wydało książkę pt.: ,,Bajki w rzeźbach zapisane”, z serii Muzeum Podlaskie odkrywamy. Wydawnictwo skierowane jest do szerokiego grona odbiorców: (dzieci, młodzieży, osób dorosłych). Książka oparta jest na kanwie opowieści, anegdot i przekazów potomków Alfonsa Karnego.

Alfons Karny to jeden z najbardziej utalentowanych rzeźbiarzy XX. Jego dorobek artystyczny liczy niespełna 600 rzeźb wykonanych w różnych materiałach rzeźbiarskich. Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego to miejsce w którym znajduje się największe dzieło artysty ,,Galeria Wielkich Polaków”, tworzona przez rzeźbiarza przez ponad 50 lat. Galerię tworzą portrety rzeźbiarskie wielkich zasłużonych naszemu kraju postaci ze świata nauki, polityki i sztuki. Rzeźbiarz do grona znanych prominentów tj. Mikołaj Kopernik, Fryderyk Chopin , Józef Piłsudski, dołączył również wizerunki przyjaciół z różnych okresów swojego życia. Ekspozycja znanych i cenionych osobistości w towarzystwie sylwetek bliskich artyście, to hołd  oddany przez Alfonsa Karnego dla ich poświęcenia Ojczyźnie.

W nawiązaniu do postaci które tworzą Panteon Wielkich Polaków, powstała opowieść w formie bajecznej fabuły, w której wybrani bohaterowie stali się narratorem minionych czasów. Wybór bohaterów książki nie jest przypadkowy, łączy je wspólna idea służby Ojczyźnie. Wydawnictwo wzbogacone zostało niezwykle realistyczną i barwną grafiką, która wpływa na emocjonalny odbiór publikacji. Opowieść przedstawiona została prostym i zrozumiałym przekazem dla odbiorców w rozpiętym przedziale wiekowym.

PDF do pobrania: Bajki w rzeźbach zapisane

Całkowita kwota dotacji wynosi 31.500 zł

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury Dziedzictwa i Narodowego


JAN KLEMENS BRANICKI – 333. ROCZNICA URODZIN HETMANA

Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Muzeum Podlaskie w Białymstoku zrealizowało projekt ,,Jan Klemens Branicki – 333. rocznica urodzin Hetmana”.

W 2022 roku przypada 333. rocznica urodzin Jana Klemensa Branickiego w związku z tym Muzeum Podlaskie postanowiło uczcić to niezwykłe wydarzenie, wyprawiając urodziny wielkiemu hetmanowi. Przygotowano i przedstawiono spektakl teatralny ,,Hetmański Bal”, traktujący o życiu jednego z największych polskich magnatów XVIII w. Sztuka teatralna przyjęła formę teatru ulicznego i  była działaniem kolektywnym grupy teatralnej  „Spider Demon Massacre”. Barokowe stroje, piękna scenografia i muzyka dodały splendoru całej imprezie.

Premiera sztuki ,,Hetmański Bal” odbyła się w 17 czerwca 2022 r., zgodnie z planem na Rynku Kościuszki w Białymstoku, przed budynkiem siedziby głównej Muzeum Podlaskiego. Spektakl teatralny był opowiadaniem  nie tylko o hetmanie Janie Klemensie Branickim, ale także o jego żonie – Izabeli i całym dworze oraz o Pałacu, który stoi do dziś i jest niezwykle istotnym dziedzictwem miasta. Przedstawienie uświadomiło i skierowało uwagę odbiorców, nie tylko na poszczególne wydarzenia z życia Jana Klemensa Branickiego, ale przede wszystkim na obudzenie w mieszkańcach Białegostoku zainteresowania historią miasta i losami ludzi, którzy mieli wpływ na jego dzisiejszy kształt.

Kolejne spektakle odbyły się w lipcu i sierpniu, przyciągając wielu odbiorców. Przed nami ostatnia sztuka teatralna, która odbędzie się we wrześniu w trakcie Europejskich Dni Dziedzictwa.

W ramach projektu ,, Jan Klemens Branicki – 333. rocznica urodzin Hetmana” powstało również wydawnictwo  komiks pt: ,,Historyjki z życia sarmackiej rodzinki” skierowany do szerokiego grona odbiorców: dzieci, młodzieży, osób dorosłych. Wydawnictwo to poprzez grafikę przedstawia 3 krótkie historie z życia Hetmana Klemensa Branickiego, które nawiązują do barokowego ogrodu, pałacu i teatru. Za pomocą sekwencyjnie ułożonych, nieruchomych obrazów i  tekstu umieszczonego w chmurkach, odbiorcy przeniosą się do czasów panowania jednego z największych polskich magnatów i jego rodziny. Tradycyjny szlachecki strój oraz  zachowanie,  przejawiające sarmackie cnoty, to cechy które posłużyły do stworzenia postaci głównych komiksu. Na podstawie książki powstał również krótki film animowany przedstawiający jedną z części komiksu, która przedstawia piękny hetmański ogród.

Całkowita kwota dotacji wynosi  40.000 zł

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury Dziedzictwa i Narodowego

Data zakończenia projektu: 14.11.2022 r.


ORGANIZACJA KONCERTÓW W MUZEUM RZEŹBY ALFONSA KARNEGO PT. OGRÓD PEŁEN SZTUKI

Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Muzeum Podlaskie realizuje cykl koncertów muzycznych pt. ,,Ogród pełen sztuki”. Na podwórzu Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego w Białymstoku zorganizowanych zostanie cykl 4 koncertów muzycznych w okresie letnim (czerwiec – sierpień). Inicjatywa ma na celu zespolenie rzeźby z muzyką i nadanie temu miejscu aktywnego wymiaru artystycznego.

Działanie to niewątpliwie wpłynie na promocję Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego, a w dalszej przyszłości stanie się ważnym punktem na mapie Podlasia. Wśród wykonawców wystąpią znani i utalentowani artyści prezentujący różne gatunki muzyczne – począwszy od znanych utworów dwudziestolecia międzywojennego w całkowicie nowych aranżacjach, poprzez muzykę klezmerską do akustycznego rocka, jazzu i pop-rock-folku. Niezwykła muzyka w towarzystwie monumentalnych rzeźb, wypełniająca tajemniczy ogród w Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego, to letnia propozycja dla wszystkich miłośników sztuki.

Cykl koncertów „Ogród pełen sztuki”  rozpoczął się 25 czerwca 2022r o godzinie 17:30 występem Lavona Volskiego, białoruskiego muzyka, kompozytora i autora tekstów muzycznych.

30 lipca o godzinie 18:00 odbył się koncert Alicji Grabowskiej. Artystka jest współtwórczynią grupy klezmerskiej Chanajki oraz pomysłodawczynią wielu projektów muzycznych z zakresu wielokulturowości Podlasia. W swoim koncercie wokalistka zaproponowała wielopłaszczyznowe flow, łącząc muzykę artystów z przeszłości z teraźniejszością. Wiodącym instrumentem podczas koncertu był akordeon, łączący wiele stylów i interpretacji.

7 sierpnia o godz. 17:30 koncert zespołu jazzowego The Consonance Trio. Zespół The Consonance Trio tworzą zawodowi muzycy i przyjaciele, których twórczość odzwierciedla ich wspólne zainteresowania muzyczne,  począwszy od klasyki, poprzez jazz muzykę etniczną aż do szeroko rozumianej muzyki rozrywkowej. W trakcie koncertu zespół zaprezentował utwory w alternatywnym wykonaniu, nawiązujące do klasyki, jazzu i muzyki rozrywkowej.

Przed nami jeszcze jeden koncert, zamykający letni cykl koncertów muzycznych. W dniu 28 sierpnia o godz. 17:30 wystąpi zespół Szeptucha, jest  to jeden z najbardziej znanych i rozpoznawalnych zespołów muzycznych w naszym regionie. Zespół składa się z pięciu białostockich artystów, którzy poprzez swoje zamiłowanie do muzyki postanowili stworzyć całkowicie nowe, świeże i ciekawe utwory, które przenoszą słuchacza w tajemniczy świat magii. Muzycy tworzą swoistą opowieść o pięknie dziewiczej przyrody, wierzeniach i tradycjach rodem z wielokulturowego Podlasia. Artyści nie zamykają się w żadnych ramach, a ich kompozycje przedstawiane są w odmiennych, świeżych aranżacjach. Szeptucha akustycznie sięga po środki ekspresji muzycznej z gatunków takich jak: rock, blues, jazz, pop. Podczas koncertu nie zabraknie wirtuozerskich popisów instrumentalistów.

Całkowita kwota dotacji wynosi 65400 zł

Data zakończenia projektu: 14.11.2022 r.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury Dziedzictwa i Narodowego

 


KSZTAŁT PIEKNA 

Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Podlaskie w Białymstoku, zrealizowało wystawę pt. „Kształt piękna” poświęconą twórczości Stanisława Wysockiego

Stanisław Wysocki zaliczany jest do najważniejszych czynnych twórczo, współczesnych polskich artystów – rzeźbiarzy. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu (1978 – 1980) oraz  Hochschule der Kunste w Berlinie (1981 – 1986). Równolegle ze studiami w Niemczech odbywał praktykę w odlewni rzeźb Hermann Noak Bildgiesserei w Berlinie zaliczanej do najlepszych na świecie. Tam poznał Henry’ego Moore’a, z którym przez pewien czas współpracował, odlewając jego rzeźby. Po ukończeniu studiów osiadł na stałe we Wrocławiu, gdzie mieszka i tworzy swoje dzieła. W ciągu lat zdołał wypracować swój indywidualny i rozpoznawalny styl. Jego dzieła, wykonane w brązie, ukazują postacie ludzkie sprowadzone do uproszczonych, geometrycznych kształtów. Są to zarówno prace kameralne, jak i monumentalne stworzone z myślą o eksponowaniu ich w przestrzeni publicznej. Stanisław Wysocki uczestniczył w kilkudziesięciu wystawach indywidualnych oraz zbiorowych w kraju i za granicą. Jego prace znajdują się w kolekcjach w Polsce, Wielkiej Brytanii, Danii, Szwecji, Francji i Niemczech.

Wernisaż wystawy odbył się w Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego – oddziale Muzeum Podlaskiego w Białymstoku 1 lipca 2022 r. Ekspozycja prezentowana była do 18 września 2022 r.    Na wystawie znalazły się 74 prace artysty. Mniejsze, kameralne rzeźby były eksponowane w salach wystawowych, natomiast duże plenerowe prace na terenie posesji otaczającej budynek muzeum. Wystawa miała charakter retrospektywny. Zaprezentowane zostały dzieła, które w przekrojowy sposób ukazały dokonania artystyczne Stanisława Wysockiego. Zwiedzający mogli obejrzeć również film poświęcony twórczości Stanisława Wysockiego pt.  „Głowa Orfeusza” z 2018 r.

Prace pochodziły ze zbiorów Stanisława Wysockiego oraz kolekcjonerów prywatnych. Kilka nowych rzeźb artysta wykonana specjalnie na wystawę do Białegostoku. Do wystawy wydano katalog zawierający teksty krytyczne, biografię artysty, spis prac i reprodukcje dzieł. Ekspozycji towarzyszyły liczne działania: m.in. zajęcia edukacyjne dla grup dzieci i młodzieży oraz oprowadzanie kuratorskie. Wystawa była promowana w mediach lokalnych (prasie, radiu, telewizji) i mediach społecznościowych. Ekspozycję zwiedziło 741 osób.

Całkowita kwota dotacji wyniosła 53.300 zł.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury Dziedzictwa i Narodowego

Data zakończenia projektu: 14.11.2022 r.

Patronat medialny:


2020

Sztuka bez granic etap II

„Sztuka bez granic etap II” to rozwinięcie projektu realizowanego w 2019 r. przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku. Jego celem jest stworzenie platformy internetowej z materiałami dydaktycznymi skierowanymi do lokalnych społeczności w różnym wieku, zainteresowanych edukacyjnymi zasobami naszej instytucji. Na stronie będzie można znaleźć m.in. filmy o muzeum, filmy animowane dla najmłodszych, scenariusze zajęć dla nauczycieli, warsztaty online w formie tutoriali, arkusze z zadaniami dedykowanymi dzieciom w różnym wieku, a także wydawnictwa powstałe we wcześniejszych etapach projektu wzbogacone o treści audio. Strona będzie dostosowana do potrzeb osób dysfunkcją słuchu oraz wzroku. 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. 

      

Patroni medialni: 

               wrota podlasia logo

     

 


2019

Rozbudowa kolekcji rzeźby Alfonsa Karnego w zbiorach Muzeum Podlaskiego w Białymstoku

  Planowany zakup w 2019 r. sześciu rzeźb Alfonsa Karnego jest uzupełnieniem I i II etapu rozbudowy kolekcji, którą rzeźbiarz tworzył ponad pół wieku. Portret „Dzidka” to jedno z dzieł prezentujące najmłodszego uczestnika warszawskiego podziemia, który walczył z hitlerowskim okupantem. Rzeźba została zrealizowana w brązie, a koszt odlewu pokrył prof. Jan Czochralski. „Marynarz z Orła” wyrzeźbiony w granicie nawiązuje do historii polskiego okrętu z początków wojny z 1939 r. Portrety Mikołaja Kopernika zrealizowane w granicie, a w szczególności w ceramice szkliwionej były formą artystycznego eksperymentu i twórczych poszukiwań. Umożliwiły one rzeźbiarzowi niezależną działalność artystyczną i pominięcie głównego nurtu w sztuce, jakim wówczas był socrealizm. Rzeźba przedstawiająca Jana Parandowskiego, zrealizowana w ceramice szkliwionej, była kontynuacją zainteresowań Karnego postacią tego wybitnego znawcy sztuki klasycznej. Przyjaźń z pisarzem i wiedza jaką, artysta posiadł dzięki niemu, była główną inspiracją do przyjęcia sztuki klasycznej jako fundamentu jego artystycznej twórczości. Realizacja zadania była możliwa dzięki finansowemu wsparciu Ministra Kultury i  Dziedzictwa Narodowego oraz Marszałka Województwa Podlaskiego.

Osoba odpowiedzialna za koordynację i przygotowanie wniosku do MKiDN:

Ryszard Saciuk

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury

Źródło finansowania:

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego


maj-grudzień

Sztuka bez granic

„Sztuka bez granic” to projekt edukacyjny skierowany do dzieci i młodzieży z utrudnionym dostępem do kultury polskiej. Odbiorcami działań są Polacy z Grodna na Białorusi, białostoczanie oraz pacjenci z Uniwersyteckiego Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Białymstoku w wieku od 6 do 16 lat. Projekt składa się z trzech części. Część I bazuje na przeprowadzeniu interdyscyplinarnych warsztatów z zakresu sztuk pięknych i nowych mediów wspartych wyjazdami terenowymi. Punktem wyjściu do rozważań są zbiory Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Część II polega na przygotowaniu wydawnictwa edukacyjnego, wystawy plenerowej, oraz na otwarciu ekspozycji złożonej z prac uczestników w Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego. Projekt zakończymy przeprowadzeniem warsztatów artystyczno-terapetucznych w szpitalu, przygotowanych na podstawie powstałego wcześniej druku. Dodatkowo na terenie szpitala zostanie zaprezentowana wystawa fotograficzna podsumowująca działania projektowe.

W DSK buszuje „Sztuka bez granic”

Trwa II etap projektu edukacyjnego „Sztuka bez granic”, który od kilku miesięcy rozwija Muzeum Podlaskie w Białymstoku wraz ze swoim oddziałem, Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego. W I etapie brały udział dzieci z utrudnionym dostępem do kultury, pochodzące z Białegostoku, oraz i ich rówieśnicy uczący się języka polskiego z białoruskiego Grodna – i to one przyjeżdżały średnio raz w miesiącu do Białegostoku. Tym razem jest odwrotnie i to sztuka gości w miejscu, w którym na co dzień przebywają dzieci – w Dziecięcym Szpitalu Klinicznym im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku (DSK). Dla wielu dzieci i ich rodzin jest to miejsce szczególne, gdyż nierzadko – ze względu na konieczność leczenia – zamienia się w ich drugi dom. Za nami już trzy spotkania. Kolejne odbędą się 19 i 26 listopada oraz 3 grudnia w DSK. Zajęcia literacko-artystyczne zostały skonstruowane w oparciu o książkę „Opowieści z muzeum”, wydaną w ramach I etapu projektu. Jej autorkami są Martyna Sianko i Edyta Ślączka-Poskrobko z Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego oraz młodzi uczestnicy z Białegostoku i Grodna. Ponadto od 6 do 15 grudnia w DSK będzie można oglądać wystawę fotograficzną poświęconą warsztatom i działalności Muzeum Podlaskiego. Będzie to ostatnia część projektu „Sztuka bez granic”.

Warsztaty w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Białymstoku realizowane są w ramach projektu „Sztuka bez granic” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Osoba odpowiedzialna za koordynację i przygotowanie wniosku do MKiDN:

Katarzyna Karpińska

Partner projektu:

Polska Szkoła Społeczna im. św. Jana Pawła II w Grodnie, 

Fundacja Polska Pomoc,

Zespół Szkół nr 15 przy Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Białymstoku

 

Źródło finansowania:

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego


Patroni medialni:

ARCHIWUM>>>