TOM VIII

IKONOSFERA. ZESZYTY MUZEUM IKON W SUPRAŚLU | TOM VIII | FRESKI SUPRASKIE
Redakcja | Anety Jurgilewicz-Stępień, Anety Kułak, Joanny Tomalskiej-Więcek, Ewy Zalewskiej
Wydawca | Muzeum Podlaskie w Białymstoku | 2021
Format | B5, ss. 224 | oprawa miękka | nakład 500 egz. | ISSN 2720-3514
Druk | Białostockie Zakłady Graficzne
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

W 2019 roku dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach zadania „Wspieranie działań muzealnych 2019” oraz ze środków Marszałka Województwa Podlaskiego powstał Katalog fresków – relikty XVI-wiecznego malarstwa postbizantyńskiego w kolekcji Muzeum Ikon w Supraślu. To kompleksowe wydawnictwo złożone z opracowań polskich i zagranicznych badaczy, z materiałów archiwalnych, spotkało się z ogromnym zainteresowaniem. Ważnym powodem ponownej realizacji tematu był fakt, iż podczas przygotowywania katalogu dotarliśmy do kolejnych opracowań, których niestety, ze względu na obszerny materiał, nie udało nam się wówczas ująć.

W Ikonosferze, t. VIII zobaczymy artykuł Piotra Pokryszkina z 1911 roku, który po raz pierwszy w tłumaczeniu na język polski ukazał się w katalogu muzealnym z 2019 roku. Jest to jedno z podstawowych opracowań, tekst bazujący na zapiskach badacza wykonanych podczas inwentaryzacji obiektu i sporządzania dokumentacji fotograficznej.

Kolejnym ważnym źródłem jest artykuł Aleksandra Musina z Naukowego Archiwum Instytutu Historii Kultury Materialnej Rosyjskiej Akademii Nauk z Sankt Petersburga. Tekst opublikowany w 2019 roku został przez Autora uzupełniony. Dlatego również został uwzględniony w Ikonosferze. Artykuł stanowi bardzo istotny wkład w stan badań nad zespołem supraskich fresków.

W zeszytach znalazło się także opracowanie autorstwa polskiego badacza – Aleksandra Siemaszki, którego ustalenia stanowią fundamentalny przyczynek do badań nad ikonografią wnętrza zburzonej w 1944 roku świątyni.

Na łamach niniejszego numeru zamieszczone zostały fotografie archiwalne z zasobów Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Ujęcia pokazują cerkiew udokumentowaną fotograficznie między innymi przez Józefa Jodkowskiego, który wizytował miejsce kilka lat po Pokryszkinie, a także późniejsze fotografie.

W 2016 roku Nazar Kozak opracował temat scen akatystowych supraskiej polichromii biegnących pod przedstawieniami chrystologicznymi w opasujących nawy świątyni cyklach tematycznych. Tekst dotychczas publikowany był w języku angielskim. W niniejszej publikacji artykuł został przetłumaczony na język polski.

Wydawnictwo zamyka katalog zachowanych fragmentów supraskiej polichromii znajdujących się w zbiorach Muzeum Ikon w Supraślu. Fotografie zabytków zostały wzbogacone o wizualny kontekst zbliżeń poszczególnych fragmentów pozwalających odczuć namiastkę bogactwa materii, faktury i kolorystyki XVI-wiecznej sztuki malarskiej.