realizowane projekty

Archiwum >>>

2023

ZAKUP XVI-WIECZNEJ IKONY CHRYSTUSA W MAJESTACIE – ROZBUDOWA KOLEKCJI 2023

W ramach umowy dotacyjnej z dnia 22.11.2023 r. z Narodowym Instytutem Muzeów z programu „Rozbudowa zbiorów muzealnych” w Muzeum Ikon w Supraślu Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku realizowane jest zadanie na zakup do kolekcji Muzeum Ikon w Supraślu szesnastowiecznego wizerunku przedstawiającego Chrystusa w Majestacie.

Zakup ikony wpisuje się w główne założenia rozbudowy zbiorów Muzeum Ikon w Supraślu. XVI-wieczny wizerunek przedstawiający Chrystusa w Majestacie jest niezwykle istotnym zabytkiem z punktu widzenia kolekcji. Pomimo bogatych i różnorodnych zbiorów muzeum nie było w posiadaniu jednego z najważniejszych i podstawowych w ikonografii chrystologicznej wizerunku Zbawiciela. Ponadto XVI-wieczny zabytek ma duże walory badawcze, ekspozycyjne i edukacyjne.

Ikona stanowi cenne uzupełnienie zgromadzonych zabytków związanych z terenami Rzeczypospolitej. Autorem ikony jest Mistrz Deesis z Bartnego. Dzieła z kręgu tego mistrza cechuje wysoki poziom artystyczny. Ikona została namalowana w oparciu o dawne wzorce, w bardzo płynny sposób zaadaptowane i wzbogacone o estetykę XVI-wiecznej ikony karpackiej. Autor został rozpoznany przez badaczy tematu w oparciu o ikony z rzędu Deesis z ikonostasu w cerkwi św. św. Kosma i Damiana w Bartnem. Twórczość tego malarza zapoczątkowała manierę malarską, która była rozpoznawalna i wykorzystywana w wielu innych dziełach.

Zabytek XVI-wieczny o tak udokumentowanej proweniencji będzie stanowił bardzo istotny punkt programowy w narracji kolekcji ikon karpackich, reprezentujących niejednokrotnie idee i wzory artystyczne promieniujące na sztukę cerkiewną tworzoną w granicach dawnej Rzeczypospolitej. Zakupiona ikona zostanie umieszczona pośród innych zabytków reprezentujących sztukę cerkiewną z terenów Podkarpacia.

Łączna wartość projektu wraz z wydatkami inwestycyjnymi wynosi 204 000, 00 zł.

Na budżet zadania składają się dotacje:

  • Narodowego Instytutu Muzeów  w kwocie 160 578,08 zł– zakup dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa w ramach programu własnego Narodowego Instytutu Muzeów Rozbudowa zbiorów muzealnych.

oraz

  • Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego: Wydatek w kwocie 43 421,92 zł został poniesiony ze środków otrzymanych z dotacji celowej w ramach umowy nr 43/2023 z dnia 15 listopada 2023 r. zawartej pomiędzy Województwem Podlaskim a Muzeum Podlaskim w  Białymstoku. Dotyczy zadania pn. Zakup XVI-wiecznej ikony Chrystusa w Majestacie – rozbudowa kolekcji w ramach programu Narodowego Instytutu Muzeów Rozbudowa zbiorów muzealnych.

    

 

ROK JERZEGO NOWOSIELSKIEGO W MUZEUM IKON W SUPRAŚLU ODDZIAŁ MUZEUM PODLASKIEGO W BIAŁYMSTOKU

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem Jerzego Nowosielskiego. Stanowi to niewątpliwie podkreślenie znaczenia tego wybitnego artysty i jego dorobku w sztuce polskiej. W Uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lipca 2022 r. w sprawie ustanowienia roku 2023 Rokiem Jerzego Nowosielskiego zaznaczono, iż „W 2023 roku przypada 100. rocznica urodzin Jerzego Nowosielskiego – wybitnego malarza, rysownika, scenografa, pedagoga, filozofa, teoretyka sztuki i myśliciela religijnego, uważanego za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon. (…) Jest uznawany za jedną z najwybitniejszych postaci polskiej kultury współczesnej. Malarstwo, jego podstawy teoretyczne, teologia, pedagogika artystyczna, działalność na rzecz promocji i wspierania sztuki – to tylko niektóre z dziedzin, w których artysta wykazywał niesłabnącą aktywność i odnosił niekwestionowane sukcesy. Jerzy Nowosielski był autorem wielu tekstów o sztuce i wierze. Wykonał wyposażenie i polichromie wewnątrz licznych świątyń rzymskokatolickich, greckokatolickich i prawosławnych. (…) Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o ogromnym znaczeniu dorobku malarza, oddając mu hołd, ustanawia rok 2023 Rokiem Jerzego Nowosielskiego”.

W Noc Muzeów w 2019 roku na ekspozycji Muzeum Ikon w Supraślu została powołana sala im. prof. Jerzego Nowosielskiego. Przestrzeń dedykowana artyście powstała ze względu na świadomość ogromnego znaczenia jego osobowości i dokonań w sztuce polskiej, jak przez wzgląd na dzieła stworzone na Podlasiu – polichromie, ikony i projekty sakralne. W przestrzeni tej dotychczas prezentowane były przede wszystkim prace Artysty (w tym dzieła związane z Podlasiem), jak również podjęte zostały realizacje mające odniesienie do sztuki ikony, inspirowane twórczością Jerzego Nowosielskiego. Jedną ze sfer działalności Muzeum Ikon stanowi promowanie i uświadamianie odbiorcom rangi depozytu twórczości Jerzego Nowosielskiego.

W ramach wydarzenia Muzeum Ikon w Supraślu, dzięki dotacji Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego, realizuje następujące działania:

  • Dodruk publikacji K. Czerni, „Nowosielski sztuka sakralna. Podlasie, Warmia
    i Mazury, Lublin”.

Na Podlasiu znajduje się wiele miejsc, związanych z dorobkiem sakralnym Jerzego Nowosielskiego. Dr Krystyna Czerni dokonała ich skatalogowania w jednym z tomów w serii poświęconej dziełom sakralnym artysty. Nakład publikacji „Nowosielski sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin” wydanej przez Muzeum Podlaskie w 2019 roku został całkowicie wyczerpany, stąd inicjatywa dodruku.

  • Promocja publikacji K. Czerni „Nowosielski sztuka sakralna. Podlasie, Warmia
    i Mazury, Lublin”

W ramach promocji odbędzie się zorganizowane przez Muzeum Ikon w Supraślu spotkanie z autorką katalogu – dr Krystyną Czerni wygłosi wykład „Między ikoną a awangardą” – malarstwo Jerzego Nowosielskiego”. Termin spotkania zostanie podany na stronie internetowej i mediach społecznościowych po realizacji dodruku publikacji.

  • Wystawa czasowa w Sali im. prof. Jerzego Nowosielskiego w Muzeum Ikon
    w Supraślu. Termin prezentacji: 7 stycznia 2023–19 grudnia 2023

W zamierzeniu funkcjonująca w Muzeum Ikon w Supraślu od 2019 roku Sala im. prof. Jerzego Nowosielskiego w roku 100-lecia urodzin artysty, za sprawą dzieł Artysty wypożyczonych od Zgromadzenia Sióstr Oblatek w Tyńcu, staje się przestrzenią nawiązującą do kaplicy. Na wystawie prezentowane są: Krzyż ołtarzowy ze scenami pasji i zmartwychwstania (olej na desce // 350 x 170 cm // 1990), Ikona Matki Bożej Zwycięskiej (olej na płótnie na desce // 70 x 50 cm // 1990) oraz Tabernakulum ( olej na desce // 56 x 85 cm // 1990).

Artysta wielokrotnie wspominał o pierwiastku sacrum przewyższającym wszystkie inne wartości w sztuce. Stąd koncepcja, by w roku poświęconym artyście stworzyć ekspozycję o walorach miejsca kontemplacji i duchowej refleksji. Sala im. prof. Jerzego Nowosielskiego stała się przestrzenią, w którą wpisały się dzieła stanowiące niegdyś wyposażenie kaplicy w domu zakonnym.

Podczas Roku Jerzego Nowosielskiego Muzeum Ikon raz w miesiącu odbywają się oprowadzania kuratorskie oraz inne wydarzenia związane z wydarzeniem „Rok Jerzego Nowosielskiego w Muzeum Ikon w Supraślu Oddział Muzeum Podlaskiego
w Białymstoku”.

Kuratorka wystawy: Ewa Zalewska

  • W ramach wydarzenia „Rok Jerzego Nowosielskiego w Muzeum Ikon
    w Supraślu Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku    ” zostaną zrealizowane pocztówki z prezentowanymi na wystawie dziełami oraz okolicznościowe torby płócienne z cytatami myśli Jerzego Nowosielskiego.

Całkowita kwota dotacji 85 150 zł

O publikacji…

Do zainteresowania odbiorców katalogiem Nowosielski sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin niewątpliwie przyczyniło się nieustające zainteresowanie osobą prof. Jerzego Nowosielskiego, jego twórczością i przemyśleniami z zakresu poszukiwań filozoficzno-teologicznych. Artysta należy do jednego z najbardziej cenionych polskich twórców współczesnych. Dlatego też pragniemy ponownie wydać ten wyjątkowy katalog, mając na uwadze również to, iż Muzeum Podlaskie do roku 2023 posiada prawa licencyjne umożliwiające dodruk katalogu zawierającego cenne treści merytoryczne oraz bogaty materiał ilustracyjny.

Publikacja ta stanowi drugą z serii zapoczątkowanej w 2015 roku, kiedy ukazał się pierwszy w serii katalog – Nowosielski w Małopolsce. Sztuka sakralna. W bieżącym roku opublikowany został kolejny tom opracowania Nowosielski na Śląsku. Sztuka sakralna. Obecnie przygotowany został już kolejny, czwarty tom dotyczący sztuki sakralnej Nowosielskiego na Mazowszu i w północno-zachodniej Polsce.

Monografia dorobku sakralnego Nowosielskiego ukazująca się w kolejnych tomach katalogująca i zarazem porządkująca informacje o dziełach, stanowi ważny wkład,
a zarazem podstawę do pogłębionych studiów historyków sztuki oraz muzealników nad dorobkiem artysty. Wysoki poziom zawartości merytorycznej bogato ilustrowanego katalogu, zarówno fotografiami istniejących dzieł artysty, jak również materiałami archiwalnymi, Nowosielski sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin, odzwierciadla aktualny stan badań nad sztuką Nowosielskiego. Autorka monografii –
dr Krystyna Czerni – to wnikliwa badaczka życia i twórczości artysty, krytyczka
i historyczka sztuki, która znaczną część swojej pracy naukowo-badawczej poświęciła twórczości Nowosielskiego, stając się jednym z najważniejszych autorytetów w tym temacie. O potrzebie opracowań dotyczących dorobku sakralnego Nowosielskiego świadczy, iż nakład wydanej przez Muzeum Podlaskie publikacji został wyczerpany
w ciągu roku od momentu jej wydania.

Składamy podziękowania za współpracę przy realizacji dodruku :

Dr Krystynie Czerni – Autorce Publikacji

  • Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Podlaskiego

  • Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie

  • Parafii Prawosławnej Zaśnięcia NMP w Krakowie – będącej Właścicielem praw autorskich do dzieł Jerzego Nowosielskiego o tematyce sakralnej

  • Panu Andrzejowi Starmachowi – Właścicielowi praw autorskich do dzieł Jerzego Nowosielskiego o tematyce świeckiej

O wystawie…

Ikony Jerzego Nowosielskiego dla sióstr oblatek powstały jako wyraz przyjaźni artysty
z tynieckimi benedyktynami, których opat o. Adam Kozłowski osb (1943–2005), zanim w wstąpił do zakonu, ukończył Wydział Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych
w Warszawie, w pracowni prof. Stefana Gierowskiego, gdzie pełnił również funkcję asystenta. Malarstwo stało się przyczynkiem, który artystę skłonił do poszukiwania sensu życia w zakonie benedyktyńskim. W opactwie o. Kozłowski pełnił funkcję mistrza nowicjatu i kapelana Zgromadzenia Zakonnego Sióstr Oblatek Serca Jezusa. Z jego inspiracji siostry zwróciły się do prof. J. Nowosielskiego o zaprojektowanie ikonografii kaplicy w nowym domu zakonnym. Artysta w 1990 roku wykonał ołtarzowy krzyż
w stylu franciszkańskim, zawierającym sceny pasyjne oraz ikonę Matki Bożej w typie Nikopoia (Zwycięska) oraz obramowanie tabernakulum z przedstawieniami mocy anielskich: aniołów, cherubima oraz tronów. Ukończone ikony pierwotnie zainstalowano w kaplicy. Po kilku latach zmieniono wystrój na tradycyjne ikony namalowane przez jedną z sióstr ze zgromadzenia – Lucynę Potyrałę (K. Czerni, „Nowosielski w Małopolsce. Sztuka sakralna”, Kraków 2015, s. 193).

Trudny obraz rzeczywistości, który wydaje się komplikować z każdym kolejnym rokiem, skłania do poszukiwania miejsc, które pozwalają się zatrzymać, znaleźć moment wyciszenia. Niewielka przestrzeń wystawy pozwala na taki właśnie kontemplacyjny jej charakter. W czasie Roku Jerzego Nowosielskiego, Muzeum Ikon w Supraślu koncentruje się również na myśli Profesora, którego refleksje z zakresu teologii, sztuki, ikony czy rozumienia świata, pozostają wciąż aktualne i inspirujące.

Uzupełnienie wystawy stanowią pochodzące z kolekcji prywatnej: Ikona Bożego Narodzenia (tempera na desce // 12,5 x 10,5 cm // 1988); spisany ręką artysty porządek modlitw liturgicznych (ołówek na papierze // 20.8 x 20,9 cm // b.r.) oraz Veraicon (olej na płótnie // 100 x 70 cm // 1987) oraz współczesny portret Jerzego Nowosielskiego autorstwa Ignacego Czwartosa (olej na płótnie // 50 x 60 cm // 2019).

Podczas Roku Jerzego Nowosielskiego Muzeum Ikon raz w miesiącu odbywają się oprowadzania kuratorskie oraz inne wydarzenia związane z wydarzeniem „Rok Jerzego Nowosielskiego w Muzeum Ikon w Supraślu Oddział Muzeum Podlaskiego
w Białymstoku”. W ramach wydarzenia odbyły się oprowadzania kuratorskie w dniach: 22.01.2023; 5.02.2023 oraz projekcja filmu „Odrodzenie Ikony w Polsce. Studium Ikonograficzne w Bielsku Podlaskim” w realizacji Piotra Łozowika.

Terminy spotkań podawane są na stronie internetowej Muzeum Podlaskiego
w Białymstoku oraz w mediach społecznościowych.

Kuratorka wystawy: Ewa Zalewska

Składamy podziękowania tym, którzy przyczynili się do realizacji wystawy:

  • Zgromadzeniu Sióstr Oblatek Serca Jezusa w Tyńcu

  • Bratu Marcinowi Świądrowi – Fraternia Pojednanie

  • Parafii Prawosławnej Zaśnięcia NMP w Krakowie – Właścicielowi praw autorskich do dzieł Jerzego Nowosielskiego o tematyce sakralnej

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

2022

PRZYGOTOWANIE I REALIZACJA WYSTAWY CZASOWEJ PN. „BŁOGOSŁAWIĆ MNIE BĘDĄ WSZYSTKIE POKOLENIA…”. SŁYNĄCE ŁASKAMI IKONY NA PODLASIU

Drohiczyńska ikona przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem

W 2022 roku Muzeum Podlaskie w Białymstoku otrzymało dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na przygotowanie i realizacja wystawy czasowej pn. „Błogosławić mnie będą wszystkie pokolenia…”. Słynące łaskami ikony na Podlasiu.

Termin prezentacji wystawy: 26 sierpnia 2022 – 12 grudnia 2022 , Muzeum Ikon w Supraślu Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, ul. Klasztorna 1

W podejściu do wizerunku Bogurodzicy wśród chrześcijan zamieszkujących Podlasie realizują się prorocze słowa Maryi: „Oto bowiem błogosławić mnie będą odtąd wszystkie pokolenia, gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny” [Łk 1, 48-49]. Magnificat stał się inspiracją tytułu oraz wystawy „Błogosławić mnie będą wszystkie pokolenia…” Słynące łaskami ikony na Podlasiu.

Kulturę religijną na Podlasiu ukształtowało wielopokoleniowe wspólne zamieszkiwanie wyznawców obrządków rytu wschodniego i zachodniego, wzajemne przenikanie się tradycji i doświadczeń religijnych, przekraczające granice etniczne, wyznaniowe i środowiskowe. Na szczególną uwagę zasługują miejsca uznane za święte z cudownymi ikonami maryjnymi. Stanowią one od pokoleń cel pielgrzymek. Są to miejsca modlitwy, ofiary, pokuty i łączności z Bogiem.

Ideą projektu jest ukazanie historii, tradycji i duchowości wielokulturowego Podlasia związanego z żywym kultem maryjnym. Założeniem wystawy jest przedstawienie rysu historycznego, ikonografii oraz kultu dziewięciu szczególnie czczonych podlaskich ikon Matki Bożej z Bielska Podlaskiego, Brańska, Drohiczyna, Hodyszewa, Juchnowca Kościelnego, Leśnej Podlaskiej, Różanegostoku, Strabli oraz Wasilkowa. W przestrzeni muzealnej wizerunki zostaną zaprezentowane w oprawie nawiązującej do tradycji kapliczek stanowiących naturalny element krajobrazu Podlasia, związany z utrzymującym się kultem religijnym. Pośród prezentowanych
z parafii ikon znajduje się oryginał Drohiczyńskiej Hodegetrii z 1640 roku, a także będąca w kulcie XVII-wieczna kopia wizerunku Matki Bożej Hodyszewskiej oraz otoczona wotami XIX-wieczna kopia Brańskiej Hodegetrii, a także powtórzenia czczonych wizerunków wykonane w XIX i XX wieku.

Wystawa rozpocznie się 26 sierpnia – to termin szczególny – w tym dniu obchodzone jest święto Matki Bożej Częstochowskiej otaczanej w Polsce wielkim kultem zarówno w Kościele rzymskokatolickim, jak również w prawosławnym. Podczas wernisażu Młodzieżowy Chór prawosławnej Katedry św. Mikołaja w Białymstoku pod dyrekcją Pani Joanny Jurczuk wykona utwory związane z Matką Bożą zaczerpnięte z tradycji obu Kościołów, będą to m.in. modlitwy i hymny: Zdrowaś Mario, Pod Twoją obronę, Walecznej Hetmance, Hymn św. Nektariusza. 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

ZAKUP MUZEALIÓW – XVII-WIECZNYCH RAJSKICH WRÓT

W 2022 roku Muzeum Podlaskie w Białymstoku otrzymało dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na Zakup muzealiów – XVII-wiecznych rajskich wrót do zbiorów Muzeum Ikon w Supraślu.

Muzeum Ikon w Supraślu gromadzi i prezentuje zabytki będące świadectwem tradycji, kultu oraz różnorodności szkół ikonograficznych, na bazie których utworzona została reprezentatywna ekspozycja sztuki sakralnej. Oprócz walorów wystawienniczych zabytkowe ikony stanowią świadectwo przemian historyczno-religijnych właściwych konkretnym przedziałom czasowym. Pomimo jednej z największych kolekcji ikon w Polsce (obecnie 1600 zabytków), o wielkiej różnorodności przedstawień zarówno pod względem proweniencji, jak również stylu wykonania, Muzeum Ikon w Supraślu nie posiadało w zbiorach rajskich wrót. Dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyczyniło się do uzupełnienia zasobów supraskiego muzeum o rajskie wrota – ważny zabytek związany z przestrzenią świątyni obrządku wschodniego.

Rajskie Wrota (Carskie Wrota) umieszczane są w centrum rzędu dolnego rzędu przegrody ołtarzowej stanowią ważny element w wizualizacji kompozycyjno-ikonograficznej ikonostasu. Przybierają formę dwuskrzydłowych drzwi w wejściu do sanktuarium symbolizując przejście do świata niebiańskiego. Od XVII stulecia wrota charakteryzuje coraz bogatsza ornamentalna snycerka, częstokroć pokrywana złoceniami. Zakupione rajskie wrota cechuje przede wszystkim bogata ażurowa dekoracja snycerska, niegdyś wielobarwnie polichromowana, obecnie pokryta nawarstwieniami przemalowań. W zdobieniach dominuje spiralnie ułożona gęsta wić akantowa i laurowa, z finezyjnym motywem wielobarwnych rozetek kwiatowych (spod przemalowań widoczne są akcenty zielone, czerwone, a także pozłacane i posrebrzane). W ornamentykę rzeźbiarską zostały wkomponowane wizerunki ikonowe. Medaliony z przedstawieniami Zwiastowania i ewangelistów przybierają w formę liści wyrastających z rozgałęzień stylizowanej  wici z motywami kampanuli. Na odwrociu wrót widoczne są ślady zastosowanych narzędzi snycerskich oraz osadzenie kutych zawiasów, na których niegdyś zamocowane były w ikonostasie wrota.

Rajskie wrota, snycerka – drewno polichromowane, złocenia; ikony – deska, tempera, złocenia, XVII w., a.n., nieznane, zbiory Muzeum Ikon w Supraślu

Całkowita kwota dotacji wyniosła: 50 000 złotych.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

2021

W 2021 roku Muzeum Ikon w Supraślu, Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, otrzymało dotację celową na wydatki bieżące ze środków finansowych Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z budżetu państwa, z rozdziału: 92118, paragrafu: 2800, w kwocie: 81 260 PLN na realizację zadania pn. Wydanie 7 publikacji, w tym dwóch minikatalagów do wystaw, jednego katalogu zbiorów, jednego wydawnictwa pokonferencyjnego oraz trzech zeszytów muzealnych.

Za otrzymaną dotację wydano i wydrukowano siedem publikacji muzealnych: dwa minikatalogi do wystaw: „Mali orędownicy. Wystawa ikon miniaturowych” i „Niebo na ziemi” prezentującej współczesne ikony z pracowni sióstr zakonnych na św. Górze Grabarce; katalog „Mistrzostwo ikonograficzne starowierów. Nowatorstwo i kanon. Ikony staroobrzędowe w kolekcji Muzeum Ikon w Supraślu. Katalog zbiorów” – ukazującego ważną grupę zabytków, powstałych w bardzo dobrych pracowniach ikonograficznych, a także zeszyty poseminaryjne „Ikona i Logos”, cz. II: Ikonografia świętych w dialogu z kanonem; „Ikonosfera. Zeszyty Muzeum Ikon w Supraślu”, cz. VIII: Freski supraskie; „Ikonosfera. Zeszyty Muzeum Ikon w Supraślu”, cz. IX: Dziedzictwo Podlasia, „Ikonosfera. Zeszyty Muzeum Ikon w Supraślu”, cz. X: Ikona okresu unickiego. Dzięki dotacji udało się stworzyć komplementarny zbiór wydawnictw muzealnych na temat sztuki sakralnej zarówno Kościoła wschodniego, jak i zachodniego, będących również trwałym świadectwem kolekcji, a także dziedzictwa narodowego.

2019

FRESKI SUPRASKIE – RELIKTY XVI-WIECZNEGO MALARSTWA POSTBIZANTYŃSKIEGO W KOLEKCJI MUZEUM IKON W SUPRAŚLU

Muzeum Ikon w Supraślu, Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, realizuję projekt współfinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego:  „Freski supraskie – relikty XVI-wiecznego malarstwa postbizantyńskiego w kolekcji Muzeum Ikon w Supraślu”, związany z wydaniem publikacji o najcenniejszych zabytkach w kolekcji Muzeum Ikon w Supraślu, do których należą unikatowe szesnastowieczne freski pochodzące ze zburzonej świątyni Zwiastowania NMP w Supraślu. Historia zabytkowego zespołu fresków supraskich, a przede wszystkim ich wysoka wartość artystyczna, stawia je na równi z tak znanymi realizacjami malarskimi jak polichromie wiślickie, lubelskie, sandomierskie czy wawelskie.

W założeniu, katalog „Freski supraskie – relikty XVI-wiecznego malarstwa postbizantyńskiego w kolekcji Muzeum Ikon w Supraślu” to kompendium artykułów o polichromii supraskiej cerkwi, kompleksowe wydawnictwo złożone z opracowań naukowych polskich i zagranicznych badaczy, które w istotny sposób przybliżają wartość utraconego dziedzictwa, ale i przyczyniają się do lepszego poznania historii tego unikatowego zabytku. Publikacja będzie zawierała archiwalne fotografie fresków i świątyni Zwiastowania NMP w Supraślu z pocz. XX w., również materiały wcześniej niepublikowane, w tym odręczne notatki jednego z rosyjskich badaczy, udostępnione przez Archiwum Naukowe Instytutu Historii Kultury Materialnej Rosyjskiej Akademii Nauk w Sankt Petersburgu. Wydawnictwo będzie kompendium opracowań  zawierającym również część katalogową zachowanych reliktów supraskiej polichromii.

Dzięki dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach zadania „Wspieranie działań muzealnych 2019”, zrealizowaliśmy publikację o najcenniejszych zabytkach w zbiorach naszej placówki – o unikatowych szesnastowiecznych freskach pochodzących ze zburzonej świątyni Zwiastowania NMP w Supraślu.

Katalog „Freski supraskie – relikty XVI-wiecznego malarstwa postbizantyńskiego w kolekcji Muzeum Ikon w Supraślu” to kompendium artykułów o polichromii supraskiej cerkwi, kompleksowe wydawnictwo złożone z opracowań naukowych polskich i zagranicznych badaczy, które w istotny sposób przybliżają wartość utraconego dziedzictwa, ale i przyczyniają się do lepszego poznania historii tego unikatowego zabytku. Publikacja zawiera archiwalne fotografie fresków i świątyni Zwiastowania NMP w Supraślu z pocz. XX w., również materiały wcześniej niepublikowane, w tym odręczne notatki jednego z rosyjskich badaczy, udostępnione przez Archiwum Naukowe Instytutu Historii Kultury Materialnej Rosyjskiej Akademii Nauk w Sankt Petersburgu. Wydawnictwo jest kompendium opracowań zawierającym również część katalogową zachowanych reliktów supraskiej polichromii.

Źródło finansowania:
Projekt został dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu WSPIERANIE DZIAŁAŃ MUZEALNYCH 2019.

 

Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego

Patronat medialny:

Wrota Podlasia
Polska Agencja Prasowa
TVP 3 Białystok
Polskie Radio Białystok

 

 

 

 

ARCHANIOŁ MICHAŁ I PROROK ARON – OCALAŁE ZABYTKI Z SUPRAŚLA – ZAKUP KOLEKCJI

Celem projektu jest zakup dwóch ikon-reliktów pochodzących z późnomanierystycznej przegrody ołtarzowej świątyni Zwiastowania NMP w Supraślu. Zabytki zasilą zbiory Muzeum Ikon dzięki dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego  w ramach realizowanego zadania: „Archanioł Michał i Prorok Aaron – ocalałe zabytki z Supraśla – zakup kolekcji”.

Wizerunki pochodzą z drugiego, siedemnastowiecznego ikonostasu supraskiej cerkwi, która została zburzona w 1944 roku przez wycofujące się wojska hitlerowskich Niemiec. Obok 30 fragmentów szesnastowiecznej polichromii są to jedyne ikony zachowane z dawnego wystroju świątyni. Przedstawienia Proroka Aarona i Archanioła Michała z wrót diakońskich wrócą do Supraśla, do miejsca z którego pochodzą, już w charakterze obiektów muzealnych. Muzeum Ikon mieszczące się w dawnym pałacu archimandrytów monasteru Supraskiego ma w planie utworzenie nowej części ekspozycji – Sali Podlasie – gdzie będą one prezentowane, jako część wydzielonej kolekcji reprezentującej dziedzictwo kulturowe i religijne ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. W tej części wystawy znajdą się również inne obiekty: zarówno te dokumentujące wspaniałość supraskiej świątyni, która nie przetrwała w swej świetności tragicznych zdarzeń z okresu bieżeństwa, I i II wojny światowej, jak również ikony-relikty z innych, nieistniejących już podlaskich cerkwi.

Źródło finansowania:
Projekt został dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu KOLEKCJE MUZEALNE 2019.

Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego.