Muzeum Podlaskie w Białymstoku
Instytucja Kultury Województwa Podlaskiego
współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Kalendarz wydarzeń MPB

„Hej, kolęda, kolęda! Chanukah, oy Chanukah!” czyli kolędowo-chanukowe śpiewanie

10 grudnia 2022 r., godz. 16.00, Wielka Synagoga w Tykocinie, ul. Kozia 2
bilet wstępu 15 zł/os. 

Kolędowo-chanukowe śpiewanie to premierowy projekt, który w przyszłości zaowocuje kolejną płytą CD Darka Wójcika & Szaweł Lipski Klezmer Quartet. Program koncertu wypełnią tradycyjne żydowskie pieśni chanukowe oraz tradycyjne kolędy polskie w nowych aranżacjach Szawła Lipskiego łączących klezmerskie brzmienie z elementami jazzu.

Głównym wykonawcą koncertu będzie znakomity śpiewak Dariusz Wójcik – pseudonim artystyczny Darek Wójcik vel Davidek, określany mianem „artysta charyzmatyczny”, zaliczany do grona najlepszych wykonawców muzyki żydowskiej w Polsce. Za swoje wybitne zasługi dla kultury polskiej, w roku 2020, przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego odznaczony został Medalem „Zasłużony Kulturze GLORIA ARTIS” – najwyższym medalem przyznawanym w dziedzinie Kultury.

Wraz z Dariuszem Wójcikiem – atmosferę radości i podniosłości, podczas koncertu „Hej, kolęda, kolęda! Chanukah, oy Chanukah!” współtworzyć będzie Szaweł Lipski Klezmer Quartet złożony z muzyków o najwyższym poziomie umiejętności: Paweł Lipski (lider) – fortepian, Przemysław Skałuba – klarnet, Andrzej Czapliński – skrzypce, Rafał Grząka – akordeon.

Przed koncertem krótką prelekcję na temat, zwyczajów, tradycji i stosunków polsko-żydowskich panujących w przedwojennym Tykocinie zaprezentuje dr Małgorzata Krystyna Frąckiewicz – wiceprezes Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów.

Słowo o muzyce wygłosi Stanisława Grażyńska wieloletnia dziennikarka muzyczna Radia Gdańsk.

Chanuka jest świętem ruchomym. Zatem rzadko zdarza się taka wyjątkowa sytuacja, aby chrześcijanie obchodzili Święta Bożego Narodzenia w tym samym czasie, w którym Żydzi obchodzą Święto Świateł, czyli Chanukę. Żydowskie święto Chanuka - zaczyna się w poniedziałek 19 grudnia, i kończy w poniedziałek 26 grudnia, czyli drugiego dnia świąt Bożego Narodzenia.

Zarówno święto Chanuka, jak i święta Bożego Narodzenia odwołują się do symbolu światła, które triumfuje nad ciemnością. Symboliczne są świece płonące w chanukowej menorze, związane z tradycją judaizmu i symboliczne jest światło Gwiazdy Betlejemskiej, kojarzące się z tradycją chrześcijańską.  W obu religiach światło to symbol prawdy i dobra.

Projekt ukazuje, utrwala i zachęca do kultywowania staropolskich tradycji. Przybliża zapomniane krajobrazy kulturowe przedwojennej Polski, przywraca pamięć o społeczności żydowskiej, która zamieszkiwała polskie miasteczka do czasów II wojny światowej i uwrażliwia na kwestie„inności”.

Ukazuje wzajemne relacje Polaków i Żydów mieszkających obok siebie. Zachęca do integrowania dorobku i dziedzictwa innych tradycji, kultur i religii w duchu społeczeństwa obywatelskiego i tym samym przyczynia się do zmiany myślenia o mniejszościach narodowych i etnicznych zamieszkujących Polskę w przeszłości, i współcześnie, które stanowiły, i stanowią bogactwo Polski w wymiarze kulturowym i materialnym.

Warto przypomnieć, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu, elementem polskiej tradycji była chanukija. W Krakowie, co czwarty mieszkaniec był Żydem, w Łodzi co trzeci, w Tykocinie co drugi. Bywały miasta, w których była tylko chanukija, czyli sztetle, gdzie Żydów było prawie 100%. Chanukę nazywa się czasem „żydowskim Bożym Narodzeniem”.

Boże Narodzenie dla chrześcijan i Chanuka dla Żydów, to piękne, radosne, rodzinne święto. To święto dla każdego – i religijnych i niereligijnych Polaków i Żydów, dlatego obchodzone jest przez całe rodziny. Po zapaleniu świeczek chanukowych odbędzie się poczęstunek związany z tradycją żydowską, a będzie to pączek nadziewany powidłami, czyli to, co smaży się na oliwie na pamiątkę cudu oliwnego. Zgodnie z tradycją chrześcijańską, podczas wydarzenia nastąpi dzielenie się chlebem w nawiązaniu do tradycji pierwszych chrześcijan. Dzielenie się chlebem jest symbolem pojednania i przebaczenia, znakiem przyjaźni i miłości.

Program:

KOLĘDY I PASTORAŁKI POLSKIE, m.in.:

  1. „Gore gwiazda Jezusowi”
  2. „Jezusa narodzonego” (krakowiak)
  3. „Mizerna cicha” (kujawiak)
  4. „Oj, maluśki, maluśki” (przykład kolędy góralskiej)
  5. „Z narodzenia Pana” (mazurek)

PIEŚNI CHANUKOWE w języku yiddish i hebrajskim, m.in.:

  1. „Drey dreydl”
  2. „Chanukah, oy Chanuka”
  3. „Boruch ato”
  4. „Chanuke iz freylech”
  5. „Ma’oz Tzur”

ORGANIZATOR:

WSPÓŁORGANIZATOR:


PARTNERZY W PROJEKCIE:

Muzeum w Tykocinie Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku

Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce – Zarząd Główny

Port Kultury Tykocin

„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska. Edycja 2022”

Zadanie publiczne finansowane ze środków Województwa Podlaskiego

Kolorowe logo Wrót Podlasia.

PATRONAT MEDIALNY: