kalendarium wystaw

POLESIA CZAR.
Fotografie Izaaka Sierbowa z wypraw etnograficznych z lat 1911 - 1912
Wystawa ze zbiorów Narodowego Muzeum Historycznego Republiki Białoruś w Mińsku eksponowana w białostockim Ratuszu od 19 grudnia 2015 r. do 28 lutego 2016 r.

Kurator wystawy - Nadzieja Sawczenko, pracownik Narodowego Muzeum Historycznego Republiki Białoruś w Mińsku

Wystawa przedstawiała spuściznę fotograficzną wybitnego białoruskiego etnografa Izaaka Abramowicza Sierbowa (1871-1943), przechowywaną w zbiorach Narodowego Muzeum Historycznego Republiki Białoruś. Obecnie znanych jest około 600 prac jego autorstwa, z czego 154 znajduje się w zbiorach muzealnych, pozostałe - w bibliotece Uniwersytetu Wileńskiego.

Na wystawie prezentowane były oryginalne bromosrebrowe odbitki fotograficzne, wykonane przez autora ze szklanych negatywów metodą kontaktowej fotolitografii. Oryginalne zdjęcia zostały zrobione za pomocą przenośnego aparatu fotograficznego „Kodak". Część zdjęć jest naklejona na tekturę, na odwrocie zawierają odręczne podpisy Izaaka Sierbowa z uwzględnieniem lokalizacji miejsca, gdzie wykonano fotografie oraz nazwiska, wieku, wzrostu, statusu społecznego widocznych postaci. Podpisy są wykonane czarnym tuszem, w języku rosyjskim i częściowo białoruskim lub w gwarze lokalnej.

Podstawę niniejszej wystawy stanowiły zdjęcia miejscowości, w których Sierbow przebywał w czasie swoich etnograficznych wycieczek latem i zimą 1911 roku oraz latem 1912 roku. Zdjęciom towarzyszą cytaty z opublikowanych prac etnografa - „Wyprawy na Polesie w 1911 i 1912 roku" (1914) oraz „Białorusini-Sakuni” (1915). Czytając je, odnosimy wrażenie, jakbyśmy rozmawiali z autorem zdjęć, słyszymy jego argumenty dotyczące tego czy innego zjawiska, słuchamy ciekawych historii, które przydarzyły mu się w czasie wypraw oraz bezpośrednio przy robieniu zdjęć. Wystawa obejmuje także pojedyncze fotografie, które Sierbow wykonał między 1913 a 1914 rokiem i w latach dwudziestych.

„SZTUKA LUDOWA PODLASIA" - wystawa poświęcona jest sztuce ludowej i wiejskiemu rzemiosłu województwa podlaskiego. Została zorganizowana w oparciu o zbiory Działu Etnografii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, z których wybrano reprezentatywne dla tego terenu zespoły eksponatów. Na wystawie zobaczyć można, obok przedmiotów kultu religijnego - rzeźb, kapliczek i krzyży kowalskich - detale zdobnictwa architektonicznego, sprzęty gospodarstwa domowego, naczynia ceramiczne, wyroby plecionkarskie, charakterystyczne samodziałowe tkaniny dekoracyjne oraz wytwory plastyki obrzędowej: pisanki zdobione woskiem i gwiazdy kolędnicze dekorowane wycinanką.
Scenariusz i realizacja wystawy: Wojciech Kowalczuk
- Wystawa prezentowana w Muzeum Regionalnym w Bełchatowie od marca do maja 2012 r. Na fotografiach: wystawa w Muzeum w Bełchatowie, aranżacja plastyczna Krystyna Członka.

„Wycinanka podlaska z okolic Bielska Podlaskiego i Hajnówki” - scenariusz i realizacja Jerzy Cetera, Wojciech Kowalczuk, aranżacja Iwonna Borowik. (16.12.2010 r.)
Towarzyszyła jej wystawa pokonkursowa „Gwiazdy kolędnicze zdobione wycinanką” - scenariusz i realizacja Jerzy Cetera, W. Kowalczuk

Między Wilnem a Toruniem, scenariusz i realizacja Wojciech Kowalczuk, aranżacja Barbara Muszyńska, (16.10. – 30.11.2010 r.)

Wystawa „MIĘDZY WILNEM A TORUNIEM” opowiada o początkach budowania kolekcji etnograficznej Muzeum Podlaskiego w latach 1949-1954. W maju 1949 r., dzięki staraniom Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Władysława Paszowskiego, powstało Muzeum Regionalne w Białymstoku. Była to pierwsza placówka muzealna w mieście, która podjęła trud systematycznego gromadzenia i dokumentowania wytworów kultury ludowej regionu.

W 1949 r. nawiązana została współpraca z dr Marią Znamierowską-Prűfferową - doświadczonym etnografem i muzealnikiem. Ukończyła ona etnologię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie i w 1939 r. obroniła pracę doktorską „Ości rybackie, próba klasyfikacji ości północno-wschodniej Polski”. Od roku 1927 pracowała w Muzeum Etnograficznym przy Uniwersytecie Wileńskim, kierowanym przez prof. Cezarię Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz. W okresie międzywojennym, prowadząc badania nad rybołówstwem, często odwiedzała Suwalszczyznę i Podlasie. W 1945 roku wraz z całym środowiskiem uniwersyteckim przeniosła się z Wilna do Torunia. W tworzącym się Uniwersytecie Mikołaja Kopernika została adiunktem Katedry Etnologii. W latach 1946-1958 kierowała Działem Etnograficznym Muzeum Miejskiego w Toruniu, który dzięki jej staraniom przekształcił się 1 stycznia 1959 roku w samodzielne Muzeum Etnograficzne.

Z białostockim Muzeum dr Maria Znamierowska-Prüfferowa ściśle współpracowała w latach 1949-50 gromadząc w ramach dwóch ekspedycji etnograficznych ponad 200 zabytków do zbiorów przyszłego działu etnograficznego i konsultując zakupy dokonywane przez Roberta Karata, ówczesnego kierownika białostockiej placówki. Służyła też swym doświadczeniem w adaptacji do celów muzealnych Pałacyku Gościnnego, który w latach 1950-1958 był główną siedzibą Muzeum Regionalnego. W 1954 roku przygotowała katalog. i scenariusz wystawy sztuki ludowej Białostocczyzny.

Na wystawie prezentowane są eksponaty zakupione w latach 1949-1950. Uzupełniają je teksty ze scenariusza Marii Znamierowskiej-Prüfferowej ekspozycji „Wystawa sztuki ludowej Białostocczyzny” otwartej w 1954 r. w Pałacyku Gościnnym. Tekst scenariusza, korespondencja i fotografie udostępniło Archiwum Naukowego Muzeum Etnograficznego w im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu.

Zwierza w polskiej tkaninie dwuosnowowej scenariusz i realizacja W. Kowalczuk, wystawa przygotowana w ramach „VI Międzynarodowego Festiwalu Filmów Przyrodniczych im. Braci Wagów (24.03.2010 - 31.08.2010 r.)

Zwierza. Motywy zoomorficzne w polskiej tkaninie ludowej – wystawa ze zbiorów Działu Etnografii, scenariusz i realizacja W. Kowalczuk
- Muzeum Przyrodniczo –Leśne w Białowieży

„Człowiek i natura” – współczesna rzeźba ludowa Podlasia. Wystawa ze zbiorów Działu Etnografii MPB, autor Wojciech Kowalczuk, (2.04. – 14.05.2008 r.)

„Swoi czy obcy” – wizerunek Żyda w polskiej sztuce ludowej Podlasia. Wystawa ze zbiorów Działu Etnografii MPB, scenariusz Karolina Radłowska, oprawa plastyczna Małgorzata Niedzielko, (18.01. – 16.03.2008)

„Tkanina dwuosnowowa” – wystawa ze zbiorów własnych uzupełniona obiektami z PME w Warszawie, Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu, Muzeum Północno-mazowieckiego w Łomży ,Okręgowego Muzeum Krajoznawczego w Brześciu- koncepcja scenariusz i realizacja – W. Kowalczuk, projekt plastyczny i realizacja – Andrzej Dworakowski (14. 12. 2007 – luty 2008)

„Kuśnierstwo ludowe płn.- wsch. Polski” – wystawa monograficzna ze zbiorów Działu Etnografii. Scenariusz – Wojciech Kowalczuk
- Muzeum Pojezierza Łęczyńsko - Włodawskiego we Włodawie (2007)
- Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie (2008)
- Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku (2009)

„Tradycyjne pszczelarstwo na Podlasiu”, wystawa monograficzna ze zbiorów Działu Etnografii. Scenariusz i realizacja - W. Kowalczuk
- siedziba Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej w Supraślu

„Motywy pasieczne w polskiej tkaninie dwuosnowowej” - wystawa monograficzna ze zbiorów Działu Etnografii. Scenariusz i realizacja -W. Kowalczuk
- siedziba Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej w Supraślu

Wystawa rzeźbionych ptaków Dionizego Purty ze zbiorów Działu Etnografii Muzeum Podlaskiego.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna:
W. Kowalczuk
- Narwiański Park Narodowy w Kurowie

Wystawa ze zbiorów działu, prezentująca nowo nabyte tkaniny w ramach realizowanego projektu o tej samej nazwie.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna: W. Kowalczuk
- Muzeum w Tykocinie

Wystawa rzeźbionych ptaków Henryka Pieńko ze zbiorów Działu Etnografii Muzeum Podlaskiego oraz zbiorów prywatnych autora.
Scenariusz i realizacja: W. Kowalczuk
- Narwiański Park Narodowy w Kurowie

Wystawa ze zbiorów działu, prezentująca motywy bożonarodzeniowe we współczesnej ludowej rzeźbie, tkaninie dwuosnowowej i malarstwie.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna: W. Kowalczuk
- Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie

Monograficzna wystawa prezentująca prace rzeźbiarza Józefa Idźkowskiego (1895-1990) ze zbiorów Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Muzeum
Północno-Mazowieckiego w Łomży i rodziny artysty.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna:
W. Kowalczuk
- Muzeum w Tykocinie
- Narwiański Park Narodowy w Kurowie

Monograficzna wystawa rzeźb o tematyce sakralnej współczesnych rzeźbiarzy
z Podlasia, z bogatej kolekcji rzeźb zgromadzonych w zbiorach działu.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna: W. Kowalczuk
- Muzeum w Bielsku Podlaskim

Wystawa rzeźbionych ptaków ze zbiorów Jana Czabana wykonanych w latach 1997-2004.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna:
W. Kowalczuk
- Narwiański Park Narodowy w Kurowie

Wystawa monograficzna zorganizowana w salach Muzeum Podlaskiego (Ratusz) ze zbiorów: Muzeum Podlaskiego, Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży, zbiorów prywatnych i kościelnych. Podsumowanie dwuletnich badań prowadzonych wspólnie przez działy etnograficzne Muzeum Podlaskiego w Białymstoku
i Muzeum Północno- Mazowieckiego w Łomży.
Scenariusz i realizacja: W. Kowalczuk (Białystok)
i Wiesława Pawlak (Łomża).
Aranżacja plastyczna: I. Borowik.
- Muzeum Podlaskie, Ratusz
- Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży (2004)
- Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce (2004)

Monograficzna wystawa ze zbiorów działu.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna:
W. Kowalczuk
- Muzeum w Bielsku Podlaskim

Monograficzna wystawa ze zbiorów autora.
Scenariusz i realizacja: W. Kowalczuk
- Narwiański Park Narodowy w Kurowie
- Muzeum w Tykocinie (2004)

Wystawa prezentuje unikalne fotografie wykonane
w okresie międzywojennym aparatem pięciominutowym przez wiejskiego fotografa Jakuba Solskiego z Łuki, wsi wysiedlonej na początku lat 80-tych XXw. w trakcie budowy zbiornika wodnego Siemianówka. Wystawa wyróżniona w Konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku-Sybilla 2002 organizowanym przez Ministerstwo Kultury i Sztuki.
Scenariusz, realizacja: W. Kowalczuk.
Reprodukcje: P. Męcik.
Aranżacja plastyczna: I. Borowik
- Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Ratusz

Prezentacja współczesnej sztuki ludowej Litwy ze zbiorów Litewskiego Związku Twórców Ludowych w Wilnie.
Kuratorzy wystawy: Jonas Rudzinskas (Wilno) i Wojciech Kowalczuk (Białystok)
- Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Ratusz
(listopad 2002 - styczeń 2003)
- Muzeum Etnograficznego i Archeologicznego w Łodzi
(luty - marzec 2003).
- Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu
(kwiecień - czerwiec 2003)
- Muzeum Północno - Mazowieckim w Łomży
(luty - kwiecień 2004r.)
- Muzeum Zamojskiego w Zamościu
(maj - czerwiec 2004)
- Muzeum Sztuki Ludowej w Otrębusach
(czerwiec - wrzesień 2004)

Monograficzna wystawa o tradycyjnych sposobach wyprawy skór rymarskich
i tradycjach rymarskich ze zbiorów Działu Etnografii. Integralne części ekspozycji tworzą muzealne filmy i animacja komputerowa wyprawy skór. Wystawa zrealizowana została w ramach projektu badawczo-wystawienniczego "Skórnictwo w tradycyjnej kulturze ludowej północno - wschodniej Polski" finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Sztuki w latach 1994-96.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna: W. Kowalczuk
- Muzeum Okręgowe w Suwałkach.

Monograficzna wystawa ze zbiorów autora.
Scenariusz, realizacja: W. Kowalczuk
- Narwiański Park Narodowy w Kurowie

Monograficzna wystawa ze zbiorów działu.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna: W. Kowalczuk
- Biebrzański Park Narodowy w Osowcu

Wystawa ze zbiorów działu prezentująca motyw szopki bożonarodzeniowej we współczesnej ludowej rzeźbie, tkaninie dwuosnowowej i malarstwie.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna: W. Kowalczuk.
- Muzeum w Tykocinie

Wystawa fotograficzna ilustrowana tekstami z prasy białostockiej ukazująca historię białostockich tradycyjnych Jarmarków na Jana w XXw.
Scenariusz i realizacja wystawy: W. Kowalczuk;
- Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Ratusz

Rzeźbione ptaki i prace o tematyce wiejskiej ze zbiorów działu.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna:
W. Kowalczuk
- Muzeum w Tykocinie
- Muzeum w Bielsku Podlaskim (2002)

Wystawa tkanin dwuosnowowych z motywem pasieki wykonanych współcześnie przez tkaczki z Janowa i okolic ze zbiorów działu.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna: W. Kowalczuk
- Narwiański Park Narodowy w Kurowie

Monograficzna wystawa ze zbiorów działu prezentująca tradycyjną i współczesną rzeźbę o tematyce sakralnej, społecznej, historycznej i przyrodniczej (ptaki) podlaskich rzeźbiarzy ludowych ( ok.700 eksponatów).
Scenariusz i realizacja wystawy: H. Jakubowska,
W. Kowalczuk;
Aranżacja plastyczna: I. Borowik - Muzeum Podlaskie
w Białymstoku, Ratusz

Wystawa ukazująca tradycje kuśnierskie w północno - wschodniej Polsce. Prezentacja technologii, narzędzi i wyrobów kuśnierskich, bogato ilustrowana fotografiami, muzealnymi filmami i animacją komputerową. Wystawa zrealizowana została
w ramach projektu badawczo-wystawienniczego "Skórnictwo w tradycyjnej kulturze ludowej pn.-wsch. Polski" finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Sztuki w latach 1994-96.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna: W. Kowalczuk.
- Muzeum w Tykocinie
- Muzeum Północno -Mazowieckie w Łomży (2002)

Monograficzna wystawa tradycyjnych sprzętów pszczelarskich ze zbiorów działu.
Scenariusz, realizacja i aranżacja plastyczna: W. Kowalczuk
- Narwiański Park Narodowy w Kurowie