Białystok J. Sołowiejczyka – 1897r.

Józef Sołowiejczyk urodził się w Nieświeżu w 1862 r. Jego ojciec – Jakub był już wówczas dobrze prosperującym fotografem prowadzącym własne studia w rodzinnym Nieświeżu, Słonimiu, Prużanach, a następnie w Grodnie. To właśnie pod okiem ojca Józef zdobywał pierwsze szlify w zawodzie. Gdy w 1884 r. Jakub zmarł, a studio w Grodnie strawił pożar, Józef podjął decyzję o przenosinach do Białegostoku. W grodzie nad Białą zainaugurował swoją działalność 23 sierpnia 1885 r. w lokalu znajdującym się w budynku Towarzystwa Dobroczynności, przy dzisiejszym Rynku Kościuszki. Wkrótce, w pobliżu pierwszego otworzył drugie atelier – zlokalizowane przy Rynku Kościuszki 11 (adres z okresu międzywojennego). W 1895 r. obydwa zakłady przeniosły się do nowo nabytej przez Sołowiejczyków kamienicy przy ul. Lipowej (później ul. Częstochowska 1). Atelier zmieniło adres jeszcze raz, w 1912 r. przeniosło się na ul. Częstochowską 9.

Józef Sołowiejczyk – fotograf nagradzany wieloma medalami na międzynarodowych wystawach rzemiosła, cieszący się uznaniem środowiska i mieszkańców Białegostoku, zmarł na grypę 3 maja 1924 r., a jego doczesne szczątki spoczęły na cmentarzu żydowskim przy ul. Wschodniej.

W połowie sierpnia 1897 r. car Mikołaj II wizytował wojska prowadzące wielkie manewry na Pietraszach. Przy okazji złożył kurtuazyjną wizytę w Białymstoku, którego władze zleciły na tę okoliczność przygotowanie pamiątkowego albumu fotografii. Honor jego wykonania przypadł w udziale Józefowi Sołowiejczykowi. Owoc tej pracy był prawdziwie ekskluzywny – oprawne w tłoczoną, wyzłacaną skórę okładki, zamykane misternie wykonanym mosiężnym zamkiem, mieszczą piętnaście kart z grubej, tłoczonej tektury. Centralne pola kart wycięto tworząc z nich ramki dla trzydziestu prezentowanych odbitek fotograficznych. Na narożniku każdej z kart znajdziemy podpis: J. Sołowiejczyk / Białystok. Album przechowywano pierwotnie w dedykowanej skrzyni oklejonej tłoczonym, malowanym płótnem. Skrzynia naszego egzemplarza albumu została odtworzona przy okazji przeprowadzonej w 2013 r. roku konserwacji, na podstawie drugiego znanego egzemplarza znajdującego się w zbiorach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Białymstoku.

Replika skrzyni na album, wykonana podczas prac konserwatorskich w 2013 r., Rzeczpospolita Polska, wysokość: 30,0 cm, szerokość: 40,0 cm, głębokość: 9,5 cm
MBH/I/11407

Front okładki albumu Widoki miasta Białegostoku 1897 (ros. Widy goroda Biełostoka 1897), Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, 1897 r., wysokość: 27,0 cm, szerokość: 35,5 cm, głębokość: 7 cm
MBH/I/11407

Strona tytułowa albumu – Widoki miasta Białegostoku 1897, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)
MBH/I/11407Na winietę składa się kompozycja grafiki i trzech fotografii, z czego dwie są fragmentami ogólnego widoku miasta zamieszczonego na stronie drugiej, a trzecia to niepojawiający się na dalszych kartach albumu widok na bramę dawnego pałacu Branickich w Białymstoku (mieszczącego wówczas Instytut Panien Szlacheckich).

Panorama Białegostoku od strony północno-zachodniej (z ogrodów wsi Antoniuk), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Dworzec Kolei Warszawsko–Petersburskiej (widok od strony wschodniej), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Wiadukt nad torem kolei Warszawsko–Petersburskiej od strony dworca w kierunku ul. Nowoszosowej (ob. ul. J.H. Dąbrowskiego), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Dom Aleksandra Satina przy ulicy Staroszosowej (ob. ul. Św. Rocha przy skrzyżowaniu z ul. Bohaterów Monte Cassino), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Fabryka Rudolfa Commichaua, widok od strony północno-zachodniej (od ul. Nowoszosowej, ob. ul. J.H. Dąbrowskiego), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Infrastruktura kolejowa po wschodniej stronie dworca kolei Warszawsko–Petersburskiej, w oddali zabudowania fabryki Antoniego Wieczorka przy obecnej ul. Kolejowej, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Koszary przy skrzyżowaniu ul. Nowoszosowej (ob. ul. J.H. Dąbrowskiego) i ul. Artyleryjskiej, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Północna pierzeja ul. Lipowej, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Cerkiew św. Mikołaja, widok od strony ul. Lipowej, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Ikonostas cerkwi św. Mikołaja, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Północna strona Rynku (ob. Rynek Kościuszki; widok w kierunku wschodnim) z widokiem na kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Plac targowy wokół Ratusza, widok w kierunku wschodnim, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Wschodnia część południowej pierzei Rynku, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Północna pierzeja Rynku, do skrzyżowania z ul. Nikołajewską (ob. ul. H. Sienkiewicza), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Kościół katolicki pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Zasypany wielki staw pałacowy z wytyczonym na nowo korytem rzeki Białej i bramą pałacową, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Dawny pałac Branickich, a podówczas Instytut Panien Szlacheckich im. Imperatora Mikołaja I, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Widok nad zasypanym stawem pałacowym na most przy ul. Instytutowej (ob. ul. Pałacowa), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Zachodnia pierzeja, południowego krańca ul. Nikołajewskiej (ob. H. Sienkiewicza przy skrzyżowaniu z ul. I. Białówny) z kamienicą Zabłudowskiego, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Widok z bramy pałacowej w kierunku północnym, na fabrykę włókienniczą Frydrycha Frischa i Szkołę Realną (ob. VI L.O. im. Króla Zygmunta Augusta); nad koronami drzew szczyt strażackiej wieży obserwacyjnej przy ul. Aleksandrowskiej (ob. ul. Warszawska), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Grand Hotel przy ul. Nikołajewskiej (ob. ul. H. Sienkiewicza), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Widok ku północy, wzdłuż ul. Nikołajewskiej, (ob. ul. H. Sienkiewicza), w centrum kadru zaprzęg tramwaju konnego (tzw. konki), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Bulwary na ul. Nikołajewskiej, (ob. ul. H. Sienkiewicza), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Fabryka włókiennicza Hendrichsa i Isenbecka przy ul. Brzeskiej (ob. ul. A. Mickiewicza), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Zajezdnia tramwajów konnych przy zbiegu obecnych ul. Świętojańskiej i M. Skłodowskiej-Curie, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Sprzęt pożarniczy przy garażach i wieży obserwacyjnej straży pożarnej w głębi podwórza przy ul. Aleksandrowskiej (ob. ul. Warszawska), Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Zieleniec miejski położony między ul. Teatralną (ob. ul. A. Mickiewicza), a zasypywanym w 1897 r. wielkim stawem pałacowym, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)

Aleja w Lesie Zwierzynieckim prowadzącą ku letniemu teatrowi „Rozkosz”, Józef Sołowiejczyk, Cesarstwo Rosyjskie, Białystok, wysokość: 16,7 cm, szerokość: 22,6 cm, 1897 r., (wymiary w świetle passe-partout)