20–22 września 2023
Hotel Branicki w Białymstoku, ul. Ludwika Zamenhofa 25
Wstęp wolny
Jak ważną rolę odgrywały kobiety w nowożytnej Rzeczypospolitej? Jaki miały wpływ na kulturę, gospodarkę oraz życie publiczne? Te i inne pytania będą niejednokrotnie powracać podczas II konferencji Symposium Branicianum. Zapraszamy wszystkich pasjonatów historii w dniach 20–22 września do Hotelu Branicki.
W bieżącym roku mija 275. rocznica zawarcia związku małżeńskiego przez Izabelę z Poniatowskich i Jana Klemensa Branickich – parę, której mecenat artystyczny także dziś jest czytelny na mapie kulturowej Podlasia. Zaślubiny siostry późniejszego monarchy stanowią dobrą okazję do przyjrzenia się roli, zaangażowaniu i aktywności kobiet w ówczesnej Rzeczpospolitej.
Tradycyjne ujęcie dziejów kobiet w epoce preindustrialnej zwykle sytuowało ich aktywność w sferze prywatnej, zamkniętej w przestrzeni gospodarstwa domowego: mieszkania, domu czy dworu, ewentualnie w kontekście religijnym. Tymczasem prowadzone od lat badania, dotyczące późnego średniowiecza czy epoki nowożytnej przyniosły odkrycia wielu źródeł, autorstwa nie tylko kobiet, wskazujących na rosnącą rolę pań także w życiu publicznym. Istotny pod tym względem jest wiek XVIII, w którym to okresie szczególnie obserwować można kobiecą działalność na polu gospodarczym, kulturalnym, a nawet politycznym. Taką aktywność wykazywała Izabela z Poniatowskich Branicka, siostra króla Stanisława Augusta i żona Jana Klemensa Branickiego, ściśle związana z dziejami i modernizacją Białegostoku. Dodać należy, że zwłaszcza w świetle najnowszej historiografii podobnych przykładów zaangażowania kobiet można wskazać znacznie więcej.
W czasie konferencji odbędą się wystąpienia ponad 15 prelegentów z ośrodków naukowych i kulturalnych z całej Polski. Wydarzeniami towarzyszącymi Symposium będzie wizyta w letniej rezydencji Branickich w Choroszczy oraz wizyta w Starym Kościele Farnym w Białymstoku – mauzoleum rodu Branickich-Gryfitów. Największą niespodzianką będzie wprowadzenie do zabytkowych pomieszczeń Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy grupy rekonstrukcyjnej z Towarzystwa Stanisławowskiego prezentujących stroje i zwyczaje z czasów stanisławowskich.
Druga konferencja z cyklu Symposium Branicianum, skupiająca wybitnych znawców XVIII wieku, przyczyni się nie tylko do pogłębienia badań nad dziedzictwem Podlasia, lecz także spełni znaczącą rolę w upowszechnieniu wiedzy o dokonaniach rodu Branickich-Gryfitów.
Dzień 1
Zakończył się pierwszy dzień konferencji naukowej ,,Elżbiety, Ludwiki, Izabele – Kobiety w przestrzeni publicznej i prywatnej w Rzeczypospolitej XVIII wieku” zorganizowanej w 275. rocznicę zawarcia związku małżeńskiego przez Izabelę z Poniatowskich i Jana Klemensa Branickich. Obrady zostały uroczyście otwarte przez dr. Waldemara Wilczewskiego, dyrektora Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
Dyrektor przywitał licznie zgromadzonych na sali gości. Wydarzenie uświetnili swoją obecnością m.in. samorządowcy, przedstawiciele kościoła, instytucji kultury oraz naukowcy zajmujący się dziejami XVIII w. Słowo wstępu do zebranych skierował Wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski, a następnie dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku, Agata Puchalska odczytała list w imieniu Marszałka Województwa Podlaskiego dr Artura Kosickiego.
Wykład inauguracyjny „Studia nad dziejami kobiet w dawnej Polsce w świetle historiografii lat ostatnich” wygłosił prof. dr hab. Cezary Kuklo.
Po krótkiej przerwie, uczestnicy konferencji przenieśli się do Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy, gdzie grupa rekonstrukcyjna Towarzystwo Stanisławowskie, przy akompaniamencie muzyki dawnej, zaprezentowała uczestnikom konferencji, osiemnastowieczne zwyczaje dworskie oraz barwne stroje i fryzury z epoki.
Dziękujemy wszystkim za uczestnictwo i zapraszamy na kolejne dni konferencji.
Dzień 2
Drugi dzień konferencji, obfitował w interesujące wykłady i inspirujące, żywe dyskusje! Wystarczy powiedzieć, że rozpoczęliśmy „skoro świt” o godz. 9.00, a udało nam się skończyć późnym wieczorem!
Wśród najciekawszych poruszanych tematów znalazły się m.in. koszty utrzymania białostockiego dworu Izabeli z Poniatowskich Branickiej, jej relacje z sąsiadkami z Dobrzyniewa, powtórne małżeństwa wdów, rola opatek w obronie i odbudowie klasztorów, czy historia ingerencji Barbary z Zawiszów Radziwiłłowej w sejmiki litewskie.
Zwieńczeniem i główną atrakcją dnia, była wizyta w Starym Kościele Farnym, po którym oprowadził nas ks. dr Jan Nieciecki, najwybitniejszy znawca dziejów Branickich w Białymstoku.
Dzień 3
Ostatni dzień konferencji był równie ciekawy i bogaty we wrażenia, jak poprzednie. Uczestnicy mieli okazję wysłuchać wykładów na temat m.in. aktywności Marii z Rzewuskich Chodkiewiczowej, czy poznać biografię Teresy z Sapiehów Potockiej. Po wykładach odbyła się dyskusja panelowa z udziałem prelegentów i publiczności.
Na zakończenie konferencji organizatorzy podziękowali wszystkim uczestnikom za aktywny udział. Symbolicznym zwieńczeniem tego niezwykłego wydarzenia, będzie wydawnictwo pokonferencyjne, które opublikowane zostanie w przyszłym roku.
KONFERENCJA NAUKOWA POD HONOROWYM PATRONATEM DR. ARTURA KOSICKIEGO MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO
ORGANIZATORZY
