Grot sztandaru Publicznej Szkoły Powszechnej Nr 2 im. Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza w Białymstoku - jest wrześniowym zabytkiem miesiąca. Eksponat cudem ocalał z II wojny światowej dzięki odwadze woźnego Józefa Musiała, który ukrywał go przed sowietami i Niemcami. Dziś jest on prezentowany w Muzeum Podlaskim jako symbol patriotyzmu i wierności tradycji.
[Grot sztandaru Publicznej Szkoły Powszechnej Nr 2 im. Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza w Białymstoku, autor nieznany, Rzeczpospolita Polska, 1935 r., stal niklowana, mosiądz złocony, wys. 32,0 cm; szer. 11,9 cm, MBH/8161]
W 1915 r. Towarzystwo Pomocy Szkołom Polskim otworzyło w Białymstoku dwie placówki elementarne – pierwszą przy ul. Kraszewskiego 13, drugą przy ul. Grunwaldzkiej 22. Szkoła przy ul. Grunwaldzkiej rozpoczęła działalność w początku grudnia i prowadziła nauczanie w trybie dwuoddziałowym. Już w 1919 r., pod nazwą Szkoła Powszechna Nr. 2 została przeniesiona do lokali dzierżawionych przy ul. Św. Rocha 27 i 29, gdzie do dyspozycji uczniów było dziesięć sal. W 1923 r. placówkę przekształcono w siedmioklasową publiczną szkołę powszechną. W roku szkolnym 1933/34 pobierało w niej naukę 544 uczniów. Wielkim wydarzeniem w historii placówki było nadanie jej imienia marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza, które miało miejsce w 1935 r., a którego następstwem było również zyskanie nowego sztandaru. Publiczna Szkoła Powszechna Nr 2 im. Marszałka E. Śmigłego-Rydza powróciła na ul. Grunwaldzką w 1937 r., do nowo wzniesionego gmachu pod numerem 49.
Pierwszego września 1939 r. Niemcy zaatakowały Polskę. Białystok został zajęty 15 września i na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow, 22 września przekazany Związkowi Sowieckiemu. PSP Nr 2 została przekształcona w Dziesięcioletnią Pełną Szkołę Kolejową. W tym czasie na stanowisku woźnego został w niej zatrudniony Józef Musiał (1896–1980), do niedawna pracownik Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, weteran Wojska Polskiego – halerczyk walczący z czerwoną nawałą w 1920 r., a więc człowiek zaliczający się do grona osób szczególnie znienawidzonych przez sowietów. W tym niebezpiecznym okresie przyszło mu ukrywać nie tylko swoją przeszłość, ale także element sztandaru PSP Nr 2 – prezentowany grot. Dzięki niemu ta niezwykła pamiątka przetrwała zawieruchę wojenną i nieprzychylne pamiątkom „sanacyjnej Polski” czasy PRL.
